-
Ἐπὶ Σταυροῦ καὶ ἐν Τάφῳ
(Κύριο ἄρθρο τεύχους Ἀπριλίου) Ἡ Μεγάλη Ἑβδομάδα ἀποτελεῖ τὴν ἐκδήλωση τῆς κακίας καὶ τοῦ μίσους τῶν ἀνθρώπων κατὰ τοῦ Πλάστου καὶ εὐεργέτη των, ἀλλὰ κυρίως τὴν φανέρωση τῆς ἀγάπης τοῦ Θεοῦ πρὸς τοὺς ἀνθρώπους: «Οὕτω γὰρ ἠγάπησεν ὁ Θεὸς τὸν κόσμον, ὥστε τὸν υἱὸν αὐτοῦ τὸν μονογενῆ ἔδωκεν, ἵνα πᾶς ὁ πιστεύων εἰς αὐτὸν μὴ ἀπόληται , ἀλλ’ ἔχῃ ζωὴν αἰώνιον». Ἐπειδὴ ὅμως ἡ ἀγάπη εἶναι θεϊκὴ δύναμη καὶ ἀγαθοεργὴ δημιουργία, γι’ αὐτὸ ὑπερνικᾶ τὸ μίσος καὶ τὸν θάνατο καὶ χαρίζει ζωὴ καὶ ἀνάσταση. Ἔτσι, μετὰ ἀπὸ τὴν Μεγάλη Ἑβδομάδα τοῦ Σταυροῦ καὶ τοῦ Τάφου ἀκολουθεῖ ἡ Ἀνάσταση καὶ ἡ Ἑβδομάδα τῆς Διακαινησίμου, ὅπου «τὰ πάντα πεπλήρωται φωτός».…
-
Χαῖρε, ὀσφράδιον τοῦ πάντων Βασιλέως
Ἀληθινὰ στολίδια τοῦ λόγου ἀποτελοῦν πράγματι οἱ λέξεις καὶ οἱ φράσεις μὲ τὶς ὁποῖες ὁ ὑμνογράφος τοῦ Κανόνος τοῦ Ἀκαθίστου Ὕμνου κοσμεῖ τὴν Παναγία Μητέρα μας: «ἔμψυχος βίβλος, τράπεζα, Παράδεισος», «ζῶσα καὶ ἄφθονος πηγή», «χώρα ἀνήροτος» (=ἀκαλλιέργητος, λόγῳ τῆς Παρθενίας της), «πύλη καὶ θύρα τοῦ Παραδείσου», «θρόνος πύρινος», «ὄρος πῖον καὶ τετυρωμένον» (=συμπαγὲς καὶ στερεό), «γέφυρα καὶ κλίμαξ», «οὐρανὸς καὶ πλατυτέρα τῶν οὐρανῶν», «νυμφὼν καὶ παστάς τοῦ Λόγου», «ἄμπελος ἀληθινή» εἶναι μερικὲς μόνον ἀπὸ τὶς ὑπέροχες ποιητικὲς συλλήψεις τοῦ ἐμπνευσμένου δημιουργοῦ τοῦ Κανόνος στὴν προσπάθειά του νὰ ἀποδώσῃ τὸ ἀσύγκριτο μεγαλεῖο τῆς παρθενικῆς δόξης καὶ τὴν ἀνεκτίμητη προσφορά της στὴν σωτηρία τῶν ἀνθρώπων. Εἶναι γνωστὴ ἄλλωστε ἡ τακτικὴ τῶν ποιητῶν,…
-
Ζωηφόρος Σταυρὸς καὶ θανατηφόρα ἁμαρτία
«Χαίροις ὁ ζωηφόρος Σταυρός», ἀναφωνεῖ ὁ ὑμνωδὸς στὰ τροπάρια τῆς ἑορτῆς τῆς Σταυροπροσκυνήσεως, καὶ συνεχίζει: «…ἡ θύρα τοῦ Παραδείσου, ὁ τῶν πιστῶν στηριγμός, τῆς Ἐκκλησίας τὸ περιτείχισμα». Ζωηφόρο ἀποκαλεῖ τὸν Σταυρὸ ὁ ὑμνωδὸς καὶ δι’ αὐτοῦ ἡ Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ, διότι χάρη στὸν καρπὸ τοῦ Σταυροῦ, στὴν γεύση δηλαδὴ τοῦ «ξύλου τῆς ζωῆς», τοῦ Χριστοῦ, γευτήκαμε ἐμεῖς οἱ ἀπόγονοι τῶν πρωτοπλάστων ὄχι τὴν πικρὰ γεύση τοῦ θανάτου ἀλλὰ τὴν γλυκιὰ ἡδονὴ τῆς ζωῆς. Ὁ Σταυρός, λοιπόν, μὲ τὴν ἄνοδο τοῦ Κυρίου πάνω Του, ἀνανοηματοδοτεῖται καὶ ἀπὸ σύμβολο θανάτου γίνεται σύμβολο τῆς ζωῆς, ἀπὸ σύμβολο ἐσχάτης ταπεινώσεως καὶ ἐξευτελισμοῦ γίνεται σύμβολο ἀνορθώσεως καὶ τιμῆς, ἀπὸ φονικὸ ὄργανο γιὰ τοὺς ἁμαρτωλούς γίνεται…
-
«Νέαν ἔδειξεν κτίσιν…»
Μὲ τὴν φράση αὐτὴν ξεκινοῦν οἱ Γ’ Χαιρετισμοὶ στὴν Ὑπεραγία Θεοτόκο, τὴν Παναγία Μητέρα μας. Ὡς πρὸς τὸ περιεχόμενο, οἱ 12 Οἴκοι ἀπὸ τὸ Ν ἕως τὸ Ω, ἡ Γ’ δηλαδὴ καὶ ἡ Δ’ Στάση τῶν Χαιρετισμῶν, ἀναφέρονται στὸ κοσμοσωτήριο ἔργο τῆς Ἐνσαρκώσεως τοῦ Κυρίου καὶ στὴν μεγάλη βοήθεια ποὺ προσφέρει ἡ Θεοτόκος στὸ ἔργο αὐτό. Μὲ τὴν ἐμφάνιση τῆς νέας κτίσεως, ποὺ ἐγκαινίασε ὁ Κτίστης καὶ Δημιουργὸς μὲ τὴν Ἐνανθρώπισή Του, ὁ Κύριος μᾶς δείχνει, χωρὶς νὰ μᾶς ἐπιβάλλῃ, τὸν τρόπο τῆς δικῆς μας ἀναγεννήσεως, ἐὰν φυσικὰ ἀκολουθήσωμε τὸν δρόμο ποὺ μᾶς ὑποδεικνύει. Ἐκεῖνος κατεβαίνει ἀπὸ τὸν οὐρανό, γίνεται ἄνθρωπος «διὰ τὴν ἡμῶν σωτηρίαν», «ἵνα τὸν ἄνθρωπον Θεὸν ἀπεργάσηται»,…
-
Εκφοβισμός (Bullying)
Ένα συνηθισμένο φαινόμενο που υπήρχε και υπάρχει στις μέρες μας και παρατηρείται περισσότερο σε παιδιά σχολικής ηλικίας είναι ο εκφοβισμός ή αλλιώς, όπως το αποκαλούν στην εποχή μας, bullying. Το αντιμετωπίζουν καθημερινά πολλά παιδιά και αρνούνται να το αποδεχτούν. Παιδιά που είναι πιο αδύναμα νοητικά, συναισθηματικά και σωματικά υφίστανται προσβλητική βία είτε λεκτική είτε σωματική. Παιδιά άλλου χρώματος, άλλων χωρών ή παιδιά με γονείς χαμηλού οικονομικού και εκπαιδευτικού επιπέδου, είναι πιο ευάλωτα σε αυτές τις καταστάσεις. Πολλές φορές υπάρχει εκφοβισμός ανάμεσα σε αδέλφια. Ο αδελφός ή η αδελφή προσπαθεί να επιβληθεί με την συμπεριφορά του/της στον/στην πιο ευαίσθητο/η και πιο αδύναμο/η αδελφό/ή του χτυπώντας τον/την ή χρησιμοποιώντας άσχημες εκφράσεις για…
-
«Χαλάσωμεν τὴν στέγην τοῦ νοός»
«Ὀρθοδοξίας φωστῆρα», «Ἐκκλησίας στήριγμα», ἀποκαλεῖ ὁ ὑμνογράφος τὸν Γρηγόριο Παλαμᾶ, τὸν Ἅγιο ποὺ τιμᾶ ἡ Ἐκκλησία μας τὴν Β’ Κυριακὴ τῶν Νηστειῶν, ὄχι γιὰ τὰ ὀνομαστήριά του, αὐτὴν τὴν φορά, ἀλλὰ γιὰ τὴν προσφορά του στὴν στήριξη τῆς ὀρθοδόξου πίστεως ἔναντι τῶν κακοδοξιῶν τῆς Δύσεως. Πράγματι, ὁ Ἅγιος Γρηγόριος κατάφερε νὰ συνενώσῃ στὴν σκέψη καὶ στὸ ἔργο του ὅλη τὴν προηγούμενη πατερικὴ παράδοση, τῶν 14 αἰώνων τῆς Ὀρθοδοξίας μας, καὶ νὰ καταστῆ «πράξεως ὄργανον» καὶ «θεωρίας ἀκρότης». Ἄλλωστε, κατὰ τὴν ἔκφραση ἑνὸς ἄλλου Γρηγορίου (Θεολόγου), «Πρᾶξις ἐπίβασις θεωρίας», δηλαδὴ ἡ πρακτικὴ ἄσκηση ἀποτελεῖ τὴν βάση γιὰ τὴν θεωρία, τὴν ἐμπειρία καὶ τὴν γνώση τοῦ Θεοῦ. Ἐδῶ ἀκριβῶς ἔγκειται ἡ δυσκολία…
-
Λιμὴν ἡμῖν, γενοῦ, Δέσποινα
«Λιμὴν ἡμῖν γενοῦ θαλαττεύσουσι, καὶ ὁρμητήριον, ἐν τῷ πελάγει τῶν θλίψεων καὶ τῶν σκανδάλων πάντων τοῦ πολεμήτορος». Μὲ τὰ λόγια αὐτὰ ἀπευθύνεται ὁ ὑμνογράφος τοῦ Κανόνος τῶν Χαιρετισμῶν στὴν Ὑπεραγία Θεοτόκο (3ο τροπάριο ΣΤ’ ὠδῆς) καὶ τὴν προσκαλεῖ καὶ τὴν παρακαλεῖ νὰ γίνῃ τὸ λιμάνι μας καὶ τὸ ὁρμητήριό μας, τὸ ἀσφαλές μας καταφύγιο στὶς θλίψεις καὶ στὶς συμφορὲς τοῦ βίου μας. Μία οἰκεία εἰκόνα ἀπὸ τὴν φύση καὶ τὴν ζωὴ τῶν ναυτιλλομένων μᾶς προβάλλει ὀ ποιητής, τὴν εἰκόνα τοῦ λιμένος. Τί ἄλλο ὀνειρεύονται οἱ ἄνθρωποι ποὺ ταξιδεύουν στὴν θάλασσα ἀπὸ ἕνα ἀσφαλὲς καὶ ἀπάνεμο λιμάνι, γιὰ νὰ ἀράξουν μετὰ ἀπὸ ἕνα μακρυνό, κοπιαστικὸ καὶ κάποτε έπικίνδυνο ταξίδι; Ἔτσι καὶ…
-
Ἔρχου, ἴδε καὶ εἰπέ
«Ἔρχου καὶ ἴδε»: Μὲ αὐτὰ τὰ λόγια προσκαλεῖ ὁ Φίλιππος τὸν Ναθαναὴλ νὰ γνωρίσῃ τὸν Κύριο, στὸ αὐριανὸ Εὐαγγέλιο. Εἶχε προηγηθῆ ἡ δική του συνάντηση μαζί Του, στὴν ὁποία ἀνταποκρίθηκε προθύμως. Ὁ εὐαγγελιστὴς Ἰωάννης (Ἰωάν., Α’ 43-44) ἀναφέρει ἁπλῶς ὅτι ὁ Φίλιππος καταγόταν ἀπὸ τὴν Βησθαϊδά, «ἐκ τῆς πόλεως Ἀνδρέου καὶ Πέτρου». Φαίνεται πὼς τὸ ἑλληνικό-ἑλληνιστικὸ περιβάλλον τῆς Βησθαϊδᾶ στὴν Γαλιλαία ἀποτελεῖ ἱκανὴ καὶ ἐπαρκῆ συνθήκη γιὰ τὴν ἀνταπόκριση τῶν μαθητῶν στὸ κάλεσμα τοῦ Ἰησοῦ, ἀφοῦ οἱ τέσσερις πρῶτοι μαθητὲς προέρχονται ἀπὸ αὐτὸ καὶ ὅλοι, μόλις τὸν συναντοῦν, ἀναφωνοῦν «εὑρήκαμεν τὸν Μεσσίαν». Ὁ Χριστὸς λοιπὸν ἀποκαλύπτεται σὲ ἐκείνους ποὺ τὸν ζητοῦν. Μόλις ὅμως τὸν εὑρίσκουν, σπεύδουν νὰ τὸ μαρτυρήσουν καὶ…
-
Χαῖρε, δι’ ἦς ἡ χαρὰ ἐκλάμψει
Μέσα στὴν πένθιμη περίοδο τῆς Ἁγίας καὶ Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς προβάλλει ἡ χαρμόσυνη Ἀκολουθία τῶν Χαιρετισμῶν στὴν ὑπεραγία Θεοτόκο. Αὐτὸ δὲν εἶναι καθόλου παράδοξο, ἐὰν σκεφθοῦμε ὅτι ἡ χαρμολύπη διαποτίζει ὅλη τὴν λειτουργικὴ ζωὴ τῆς Ἐκκλησίας μας καὶ μάλιστα τὴν κατ’ ἐξοχὴν αὐτὴν περίοδο τοῦ πένθους καὶ τῆς μετανοίας. Μὴν ξεχνᾶμε ἄλλωστε ὅτι ἡ Ἐκκλησία μας στὴν ἀρχὴ αὐτῆς τῆς εὐλογημένης περιόδου μᾶς καλεῖ νὰ εἰσέλθωμε «φαιδρῶς» καὶ «ἐντρυφῶντες» στὶς πνευματικὲς ἀρετές, ὥστε, ἀφοῦ τὶς ἀπολαύσωμε πλουσιοπάροχα, ἀγωνιζόμενοι νὰ ἀξιωθοῦμε νὰ φτάσουμε καὶ στὸ ἅγιο πάσχα «πνευματικῶς ἀγαλλόμενοι». Ἔτσι, λοιπόν, μέσα ἀπὸ τὴν ἐκκοπὴ τῶν οἰκείων παθῶν καὶ τὴν ἐξάσκηση στὶς ἀντίστοιχες ἀρετές ὁραματιζόμαστε καὶ τὴν ἀνάσταση. Δὲν νοεῖται ἀνάσταση χωρὶς…
-
«Ἐνδυσώμεθα τὰ ὅπλα τοῦ φωτός»
Ἡ προπαρασκευαστικὴ περίοδος τοῦ Τριῳδίου ὁλοκληρώνεται τὴν Κυριακὴ τῆς Τυρινῆς. Ἔχοντας λοιπὸν ἀσκηθῆ πρῶτα στὶς βασικές ἀρετές τῆς ταπεινώσεως (Κυριακή Τελώνου & Φαρισαίου), τῆς μετανοίας (Κυριακή τοῦ Ἀσώτου), τῆς φιλαδελφείας (Κυριακή τῆς Κρίσεως/τῶν Ἀπόκρεω), τῆς διακρίσεως & συγχωρήσεως (Κυριακή τῆς Τυρινῆς), εἰσερχόμαστε καὶ στὸ κυρίως στάδιο τῶν ἀρετῶν, ὅπου θὰ ἐντείνωμε τὸν ἀγῶνα μας καὶ θὰ αὐξήσωμε τὴν ἄσκησή μας, ποὺ θὰ μᾶς ὁδηγήσῃ στὴν κορύφωση, δηλαδὴ στὸν Σταυρὸ καὶ στὴν Ἀνάσταση, ποὺ μποροῦν, σὺν Θεῷ, νὰ γίνουν καὶ δικός μας Σταυρὸς καὶ προσωπική μας Ἀνάσταση. Ἐφ’ ὅσον λοιπὸν ἡ Κυριακὴ τῆς Τυρινῆς εἶναι τὸ πρόπυλο τῆς εἰσόδου μας στὴν κυρίως περίοδο τοῦ Τριῳδίου, στὴν ἁγία καὶ Μεγάλη Τεσσαρακοστή,…
-
Ἐλευθεροῦτε πατρίδα
(Κύριο ἄρθρο τεύχους ἐφημερίδος Μαρτίου 2022) «Ἴτε, παῖδες Ἑλλήνων, ἐλευθεροῦτε πατρίδα, θεῶν τε πατρώων ἕδη», ἔμελπον ἠχηρᾷ τῇ φωνῇ οἱ ἀρχαῖοι ἡμῶν πρόγονοι, καλοῦντες τοὺς νέους ἀγωνίζεσθαι ὑπὲρ τῆς τῶν πάντων ἐλευθερίας καὶ τῆς τῶν πολυτίμων θησαυρῶν διαφυλάξεως. Καὶ ὁ παιὰν οὗτος κατέληγε: «νῦν ὑπὲρ πάντων ὁ ἀγών». Ἡ φράσις δὲ αὕτη ἱκανὴν ἀπάντησιν τοῖς συγχρόνοις ἡμῖν δοκησισόφοις δίδωσι, τοῖς φάσκουσι ὅτι ὁ ἐν ἔτει 1821 ἀρξάμενος ἀγὼν ἡμῶν οὐκ ἐθνικὸς ἀλλὰ κοινωνικὸς ἦν. Οὐκ ἀπέβλεπε δηλαδὴ εἰς τὴν τῆς πατρίδος ἀπελευθέρωσιν ἀλλὰ εἰς τὴν τῶν ἀδικουμένων κοινωνικῶν ὁμάδων δικαίωσιν. Ἀλλὰ τίς ἡμᾶς ἀναγκάζει δυοῖν θάτερον καὶ οὐχὶ ἀμφότερα (=τὸ ἕνα ἀπὸ τὰ δύο καὶ ὄχι και τὰ δύο) δέχεσθαι;…
-
Αὐστηρός ἀλλὰ καὶ δίκαιος Κριτὴς
Τὴν «φοβεράν ἡμέραν» τῆς Κρίσεως προβάλλει σήμερα, τρίτη Κυριακή τοῦ Τριωδίου, ἡ Ἐκκλησία μας. Πράγματι, ἡ ὑμνολογία εἶναι γεμάτη ἀπὸ λέξεις καὶ φράσεις ποὺ παραπέμπουν στὸ καθοριστικὸ αὐτὸ γεγονὸς τῆς μελλούσης κρίσεως. «Ὅταν μέλλῃς ἔρχεσθαι, κριτά δικαιότατε, ποταμός πύρινος πρὸ τοῦ σοῦ βήματος ἕλκει ἅπαντας…», «διηχήσει δὲ ἡ κοιλὰς ἅπασα φοβερῷ βρύγματι τοῦ κλαυθμῶνος», «ἠχήσουσι σάλπιγγες, κενωθήσονται τάφοι καὶ ἐξαναστήσεται τῶν ἀνθρώπων τρέμουσα φύσις ἅπασα». Σὲ ἕνα μάλιστα ἀπὸ τὰ Ἐξαποστειλάρια ὁ ὑμνωδός ἀναφωνεῖ μὲ δέος: «καὶ τίς ὑποίσει (=ὑποφέρει) τὸν φόβον τῆς παρουσίας εκείνου; ἡμέρα γὰρ θυμοῦ ἐστι καὶ κλίβανος καιόμενος…». Ἀναρωτιέται εὐλόγως ὁ καθ’ ἕνας. Πῶς εἶναι δυνατὸν ὁ φιλεύσπλαχνος καὶ φιλάνθρωπος Κύριος ποὺ τὶς δύο προηγούμενες Κυριακὲς…
-
«Χαίροις τῶν Ἀθηνῶν ἡ λαμπάς»
«Χαίροις τῶν Ἀθηνῶν ἡ λαμπάς, ἡ ἐν τῶ βίῳ καιομένη καὶ φαίνουσα», ἀνευφημεῖ ὁ ὑμνογράφος σ’ ἕνα ἀπὸ τὰ τροπάρια τῆς ἑορτῆς τῆς Ἁγίας Φιλοθέης ποὺ τιμάει σήμερα ἡ Ἐκκλησία μας καὶ μάλιστα ἡ περιώνυμος πόλη τῶν Ἀθηνῶν. Πράγματι, ἡ Ἁγία σὲ ὅλη της τὴν ἐπίγεια ζωὴ ἔλαμψε διὰ τῶν ἀρετῶν τοῦ βίου της καὶ διὰ τῶν κοινωνικῶν της ἔργων. Διακρίθηκε γιὰ τὴν εὐσέβεια, τὴν σοφία, τὴν σεμνότητα, τὴν ὑπομονή, τὴν ἀγαπητική της προσφορά, κυρίως ὅμως γιὰ τὴν τόλμη καὶ τὴν ἀνδρεία της. Προέβαλε μάλιστα κάποιες ξεχωριστὲς ἀντιστάσεις, γιὰ τὶς ὁποῖες ἀξίζει ἰδιαιτέρως νὰ τὴν τιμοῦμε: α) Κατ’ ἀρχὰς ἀντιστάθηκε στὸ κοινωνικὸ κατεστημένο τῆς ἐποχῆς της καὶ κάθε ἐποχῆς. Αὐτή,…
-
Ἀνακοίνωση – Ἔκκληση
Οἱ Ἐπάλξεις ἀπέκτησαν κανάλι στὸ Youtube! Παρακαλοῦνται οἱ ἀναγνῶστες τῆς ἐφημερίδας καθῶς καὶ οἱ ἀκροατὲς τῶν διαδικτυακῶν ραδιοφωνικῶν σταθμῶν ΕΠΑΛΞΕΙΣ καὶ ΣΥΝ ΠΑΣΙ ΤΟΙΣ ΑΓΙΟΙΣ νὰ τὸ στηρίξουν, κάνοντας ἐγγραφὴ στὸ κανάλι. Πατῶντας τὸ καμπανάκι θὰ λαμβάνουν πρῶτοι ἐνημέρωση γιὰ τὴν δημοσίευση νέων βίντεο. Μπορεῖτε νὰ κάνετε ἐγγραφὴ στὸ κανάλι πατῶντας στὸν παρακάτω σύνδεσμο: https://www.youtube.com/@epalxeis
-
Ἡ Δορκὰς τῶν Ἀθηνῶν (κύριο ἄρθρο Φεβρουαρίου)
Οὐρανὸς πολύαστρος ἐστὶ ἡ ἐκκλησία καὶ κῆπος χαρίτων, ἀγαπητοὶ ἀναγνῶσται. Ὡς γέννημα δὲ ἀγάπης, ἐνισχυομένη τῷ τοῦ Σωτῆρος ζωογόνῳ αἵματι καὶ πεποικιλμένη τῷ φωτὶ τῆς Ἀναστάσεώς Του, πορεύεται διαρκῶς κατὰ πάντα χρόνον καὶ χῶρον κηρύττουσα τὸν τῆς σωτηρίας λόγον καὶ καλοῦσα πάντας πρὸς τὴν ἀληθινὴν πίστιν, ζωήν τε καὶ πολιτείαν, ἵνα φωτόμορφα τέκνα καὶ ἀγλαόκαρπα τῆς ἀγάπης βλαστήματα ἅπαντες οἱ πιστοὶ καταστῶμεν. Τοιοῦτο ἕν καλλιέλαιον βλάστημα καὶ φωταυγὲς μετέωρον ἐστὶ ἡ τῶν Ἀθηνῶν νέα δορκάς, ἡ Ἁγία τῶν Ἀθηνῶν Φιλοθέη. Ἀναφυεῖσα αὗτη ἐκ τῆς Ἀττικῆς γῆς κληρονομίαν ἔσχε σύμφυτον τὴν ἱλαρότητα τῆς ἐλαίας, τὴν καθαρότητα τοῦ ἀττικοῦ οὐρανοῦ καὶ τὸ ὀρέγεσθαι τοῦ εἰδέναι. Διὸ καὶ ῥαδίως τὴν θεόσταλτον κλῆσιν δεξαμένη…
