Πορίσματα τῆς Ἐκδηλώσεως γιὰ τὴν Ἑλληνικὴ γλῶσσα
Μὲ ἀφορμὴ τὴν ἑορτὴ τοῦ Ἀποστόλου καὶ Εὐαγγελιστοῦ Λουκᾶ τοῦ Ἕλληνος, πραγματοποιήθηκε, τὸ Σάββατο, 18 Ὀκτωβρίου 2025, καὶ ὥρα 6:00μ.μ., στὴν αἴθουσα «Ἐπάλξεις», Ζήνωνος 3, Ὁμόνοια, Ἐκδήλωση – Ἀφιέρωμα γιὰ τὴν ἑλληνικὴ γλῶσσα, μὲ γενικὸ θέμα: «Ἡ ἑνιαία ἑλληνικὴ γλῶσσα καὶ οἱ διαλεκτικές της ποικιλίες».
Ἡ κεντρικὴ εἰσήγηση ἔγινε ἀπὸ τὴν φιλόλογο κ. Σοφία Ἀβραάμ, ἡ ὁποία μᾶς παρουσίασε τὸ παράδειγμα τῆς κυπριακῆς διαλέκτου, ποὺ παρουσιάζει μεγάλη συγγένεια μὲ τὴν ἀρχαία ἑλληνικὴ γλῶσσα σὲ ἐπίπεδο φωνολογίας, μορφολογίας καὶ σύνταξης. Τὴν συζήτηση συντόνισε ἡ φιλόλογος – θεολόγος κ. Σοφία Μπεκρῆ. Ἀνέφερε, μάλιστα, ὅτι ἡ κοινὴ ἑλληνικὴ γλῶσσα, ἡ πάλαι ποτὲ οἰκουμενική, ἀποτελεῖ κατ’ οὐσίαν τὴν γέφυρα ἀνάμεσα στὴν ἀρχαιότερη καὶ τὴν νεώτερη μορφὴ τῆς μίας καὶ ἀδιαίρετης ἑλληνικῆς μας γλώσσας, καταθέτοντας παράλληλα τον προβληματισμὸ γιὰ τὴν καλύτερη κατανόηση καὶ τὴν προβολή της.
Μετὰ ἀπὸ τὴν εἰσήγηση, τὶς παρεμβάσεις καὶ τὶς προτάσεις ἐξήχθησαν τὰ ἀκόλουθα πορίσματα, ἀπὸ τὰ ὁποῖα:
α) Διαπιστώθηκε, γιὰ ἄλλη μιὰ φορά, ἡ ἑνότητα καὶ ἡ διαχρονικότητα τῆς ἑλληνικῆς μας γλώσσας, ἡ ὁποία μὲ τὶς διαλεκτικές της ποικιλίες, διετήρησε κατὰ βάση τὴν ἑνότητα στὴν κυρία δομὴ καὶ στὸν τρόπο διατυπώσεώς της.
β)Ἐπισημάνθηκε ἡ μοναδικότητα τῆς ἑλληνικῆς μας γλώσσας, ἡ ὁποία χάρη στὴν μουσικότητα, στὴν ποικιλία τῶν μορφῶν καὶ τῶν σημασιῶν, ἀλλὰ κυρίως χάρη στὴν ἀκρίβεια στὴν διατύπωση, κατέστη οἰκουμενικὸ ὄργανο πρὸς καταγραφὴ καὶ ἔκφραση τῆς θείας καὶ τῆς ἀνθρωπίνης σοφίας.
γ) Διαπιστώθηκε, ὡστόσο, ὅτι τὴν φθορὰ ποὺ δὲν μπόρεσαν νὰ ἐπιτύχουν ὁ χρόνος καὶ οἱ ξένες ἐπιδράσεις τὴν ἐπέφεραν οἱ πλεῖστες «μεταρρυθμίσεις», μὲ ἀποκορύφωμα τὴν κατάργηση τῶν τόνων καὶ τῶν πνευμάτων (σημειωτέον ὅτι ἡ δασεία διατηρεῖται σὲ ὅλες τὶς εὐρωπαϊκὲς γλῶσσες μὲ τὴν μορφὴ τοῦ h), γεγονὸς πού, μεταξὺ ἄλλων, δυσχεραίνει ἀκόμη περισσότερο τὴν κατανόηση τῆς σύγχρονης ἑλληνικῆς γλώσσας. Μεγάλη ζημία στὴν γλῶσσα προκαλοῦν, ἐπίσης, ἡ αὐξανόμενη χρήση ξένων λέξεων, τὰ greeklish καὶ ἡ μὲ κάθε τρόπο κακοποίηση τῆς γλώσσας συχνὰ καὶ διὰ τῶν συγχρόνων τεχνολογικῶν μέσων.
δ) Ἀναγνωρίστηκε ὅτι ὁ καλύτερος τρόπος γιὰ νὰ κατανοήσωμε τὸν γλωσσικό μας πλοῦτο εἶναι μέσω τῆς κοινῆς ἑλληνικῆς γλώσσας, τῆς γλώσσας τῶν εὐαγγελίων, τῶν λειτουργικῶν καὶ ὑμνογραφικῶν μας κειμένων, ποὺ μᾶς βοηθοῦν νὰ προσεγγίσωμε καλύτερα ὄχι μόνον τὴν ἀρχαιότερη ἀλλὰ καὶ τὴν νεώτερη καὶ τὴν σύγχρονη μορφή της. Μάλιστα, ἡ βιωματικὴ προσέγγιση τῆς ζωντανῆς λειτουργικῆς μας γλώσσας ἐξασφαλίζεται μέσω τοῦ τακτικοῦ μας ἐκκλησιασμοῦ καὶ τῆς μελέτης, σὲ συνδυασμὸ μὲ τὴν ἄνοδο τοῦ γλωσσικοῦ μας ἐπιπέδου.
ε) Ἐπίσης, ἀναφέρθηκε ὅτι στὴν καλύτερη κατανόηση τῆς κοινῆς ἑλληνικῆς μας γλώσσας μποροῦν κάλλιστα νὰ συμβάλλουν καὶ τὰ σύγχρονα ἠλεκτρονικὰ μέσα καὶ μάλιστα τὸ διαδίκτυο, μέσῳ λ.χ. ἐκπομπῶν, μέσῳ θεατρικῶν ἔργων ἀρχαίων συγγραφέων ποὺ μπορεῖ νὰ διασκευάζωνται ἀπὸ τὸ πρωτότυπο, ὥστε καὶ ἡ γλῶσσα νὰ κατανοῆται εὐκολώτερα καὶ οἱ μελίρρυτοι γλωσσικοὶ θησαυροὶ νὰ διατηροῦνται. Σημειωτέον ὅτι, μὲ αὐτὸν τὸν τρόπο, δὲν ὑποτιμᾶται ἡ ὁμιλουμένη δημοτική μας γλῶσσα, ἁπλῶς κατανοεῖται καὶ χρησιμοποιεῖται καὶ ἐκείνη καλύτερα. Νὰ σημειωθῆ ὅτι οἱ Ἐπάλξεις, μὲ τὶς μικρές των δυνάμεις, ἔχουν, ἐπὶ μισὸ καὶ πλέον αἰῶνα, συμβάλει στὴν προσπάθεια αὐτήν, μὲ τὴν ἔκδοση λειτουργικῶν κειμένων μὲ διατήρηση τοῦ πρωτοτύπου, μὲ εἰσαγωγὴ καὶ ἑρμηνευτικὸ λεξιλόγιο. Ἐπίσης, μὲ τὴν καθιέρωση κατ’ ἔτος ἀφιερώματος στὴν ἑλληνικὴ γλῶσσα, μέσῳ ἄρθρων καὶ διαδικτυακῶν ἐκπομπῶν, μὲ σκοπὸ τὴν προάσπιση καὶ τὴν προβολή τῆς ἑνιαίας ἑλληνικῆς γλώσσας, καὶ μάλιστα τῆς κοινῆς.
στ) Τέλος, ἀπευθύνθηκε ἔκκληση πρὸς ὅλους, ἐκκλησιαστικούς, μορφωτικοὺς καὶ κοινωνικοπολιτικοὺς παράγοντες τοῦ τόπου, Ἕλληνες τοῦ ἐξωτερικοῦ, Φιλέλληνες ἀλλὰ καὶ σὲ κάθε σκεπτόμενο ἄνθρωπο νὰ συμβάλλουν, μὲ ὅλα τὰ πρόσφορα μέσα, στὴν διατήρηση τῆς ἑνότητος τῆς ἑλληνικῆς γλώσσας καὶ μάλιστα στὴν προσέγγιση τῆς κοινῆς, ὥστε νὰ καταστῆ καὶ πάλι ἡ γλῶσσα μας οἰκουμενική, διεθνὲς ὄργανο τοῦ πνεύματος γιὰ τὴν ἑνότητα τῶν Ἑλλήνων καὶ τῶν ἁπανταχοῦ ἐραστῶν τῆς ἀληθινῆς σοφίας.
Γιὰ τοὺς συγκεντρωθέντες,
Ἡ Πρόεδρος τῶν Ἐπάλξεων
Μακρίνα Ῥάγκα – Τσούπρα
ΠΟΡΙΣΜΑΤΑ-ΓΛΩΣΣΑ-18.10.25
