-
Θρῆνος καὶ ἐλπίδα (Κυριακὴ Τυρινῆς)
Τὴν Κυριακὴ τῆς Τυρινῆς «ἀνάμνησιν ποιούμεθα», ὅπως ἀναφέρει τὸ Συναξάρι, τοῦ θλιβεροῦ γεγονότος τῆς ἐξόδου τοῦ Ἀδάμ ἀπὸ τὸν Παράδεισο τῆς τρυφῆς, θέμα στὸ ὁποῖο εἶναι ἀφιερωμένη ὁλόκληρη ἡ ὑμνολογία τῆς ἡμέρας. Εἶναι, ὅμως, ἀξιοπρόσεκτο πῶς ὁ ὑμνογράφος δὲν στέκεται μόνον στὸν γοερὸ θρῆνο τοῦ Ἀδάμ, ἀλλὰ παρουσιάζει θαυμάσια καὶ τὴν ἱκεσία τοῦ ἰδίου καὶ κάθε ἔκπτωτου ἀνθρώπου γιὰ ἀνάκληση τῆς ἐξορίας καὶ ἐπαναφορὰ στὴν γλυκιὰ ἀγκαλιὰ τοῦ Πατρός, ποὺ τὸν στερήθηκε διὰ τῆς πονηρίας τοῦ διαβόλου καὶ τῆς δικῆς του αὐτονομήσεως. Γι’ αὐτό, ἀκριβῶς, οἱ Πατέρες τοποθετοῦν τὴν ἀνάμνηση τοῦ γεγονότος αὐτοῦ ἀκριβῶς πρὶν ἀπὸ τὴν εἴσοδο στὴν Ἁγία καὶ Μεγάλη Τεσσαρακοστή, διότι, ὅσο μεγάλη ἦταν ἡ πτώση καὶ…
-
Ἐλᾶτε νὰ κάνετε οἰκογένειες
Το μόνο καταφύγιο ανάπαυσης και ευτυχίας είναι η οικογένεια (εννοώ βέβαια τη Χριστιανική οικογένεια). Μέσα στην οικογένεια και η φύση παρακινεί στην αγάπη και στη σεμνότητα. Όσο κι αν έχει διαφθαρεί και η οικογένεια από την αλαζονεία του πολιτισμού, αναγκάζεται ν’ αγαπά και να παιδαγωγεί. ΕΠΑΛΞΕΙΣ, Μάρτιος 2024, ἀρ. φ. 777
-
Τὰ βήματα τῆς μετανοίας
Τὸ δρᾶμα τοῦ ἀνθρώπου ποὺ ἀναζητᾶ τὴν ἐλευθερία του μακρυὰ ἀπὸ τὸν Θεὸ καὶ ἀντὶ νὰ ἐλευθερωθῆ ὑποδουλώνεται καὶ ἀποκτηνώνεται μᾶς περιγράφει ἡ περικοπὴ τοῦ Ἀσώτου, ποὺ παρουσιάζει ὁ κοινωνικὸς εὐαγγελιστὴς Λουκᾶς.
-
Ἐλευθεροῦτε πατρίδα
«Ἴτε, παῖδες Ἑλλήνων, ἐλευθεροῦτε πατρίδα, θεῶν τε πατρώων ἕδη», ἔμελπον ἠχηρᾷ τῇ φωνῇ οἱ ἀρχαῖοι ἡμῶν πρόγονοι, καλοῦντες τοὺς νέους ἀγωνίζεσθαι ὑπὲρ τῆς τῶν πάντων ἐλευθερίας καὶ τῆς τῶν πολυτίμων θησαυρῶν διαφυλάξεως. (Κύριο ἄρθρο μηνὸς Μαρτίου)
-
«Χαίροις τῶν Ἀθηνῶν ἡ λαμπάς»
Χαίροις τῶν Ἀθηνῶν ἡ λαμπάς, ἡ ἐν τῶ βίῳ καιομένη καὶ φαίνουσα…, ἀνευφημεῖ ὁ ὑμνογράφος σ’ ἕνα ἀπὸ τὰ τροπάρια τῆς ἑορτῆς τῆς Ἁγίας Φιλοθέης ποὺ τιμάει ἡ Ἐκκλησία μας, καὶ μάλιστα ἡ περιώνυμος πόλη τῶν Ἀθηνῶν, στὶς 19 Φεβρουαρίου. Πράγματι, ἡ Ἁγία σὲ ὅλη της τὴν ἐπίγεια ζωὴ ἔλαμψε διὰ τῶν ἀρετῶν τοῦ βίου της καὶ φώτισε τὸ σκότος τῆς σκλαβιᾶς καὶ τῆς ἀμαθείας διὰ τῆς κοινωνικῆς της προσφορᾶς. Διακρίθηκε γιὰ τὴν εὐσέβεια, τὴν σοφία, τὴν σεμνότητα, τὴν ὑπομονή, τὴν ἀγαπητική της προσφορά, κυρίως ὅμως γιὰ τὴν τόλμη καὶ τὴν ἀνδρεία της. Προέβαλε μάλιστα κάποιες ξεχωριστὲς ἀντιστάσεις, γιὰ τὶς ὁποῖες ἀξίζει ἰδιαιτέρως νὰ τὴν τιμοῦμε: α) Κατ’ ἀρχὰς ἀντιστάθηκε…
-
Οἱ προϋποθέσεις τῆς συναντήσεως
Διάγομε ἤδη τὰ μεθέορτα τῆς μεγάλης καὶ κοσμοσωτηρίου ἑορτῆς τῆς Ὑπαπαντῆς τοῦ Κυρίου καὶ βιώνομε καὶ ἐμεῖς, στὸ πρόσωπο τοῦ Θεοδόχου Συμεῶνος καὶ τῆς Προφήτιδος Ἄννης, τὴν χαρὰ ὅλων τῶν ἀνθρώπων γιὰ τὴν συνάντησή των μὲ τὸν Κύριο, ὁ ὁποῖος «ἐπτώχυνε» γιὰ ἐμᾶς, γινόμενος ἄνθρωπος, γιὰ νὰ πλουτίσωμε ἐμεῖς μὲ τὴν θεότητά Του (Γρηγ. Θεολόγος). Ἔμπλεως τῆς μεγάλης αὐτῆς χαρᾶς ἀναφωνεῖ καὶ ὁ θεῖος ὑμνογράφος, στὸ Ἀπολυτίκιο τῆς ἑορτῆς, γιὰ τὸν Συμεῶνα: «Εὐφραίνου καὶ σύ, πρεσβῦτα δίκαιε, δεξάμενος ἐν ἀγκάλαις τὸν ἐλευθερωτὴν τῶν ψυχῶν ἡμῶν, χαριζόμενον ἡμῖν καὶ τὴν Ἀνάστασιν.» Εἶναι πολλὰ καὶ ποικίλα τὰ μηνύματα τῆς ἑορτῆς αὐτῆς καὶ δὲν εἶναι, ἀσφαλῶς, εὔκολο νὰ ἀναλυθοῦν ὅλα σὲ ἕνα σύντομο…
-
«Δεῦτε καὶ ἡμεῖς Χριστῷ συναντηθῶμεν»
«Δεῦτε, οὖν, καὶ ἡμεῖς Χριστῷ συναντηθῶμεν…», μᾶς προτρέπει ὁ θεῖος ὑμνογράφος σὲ ἕνα ἀπὸ τὰ τροπάρια τῆς μεγάλης ἑορτῆς τῆς Ὑπαπαντῆς. Καὶ ὄχι μόνον «συναντηθῶμεν», ἀλλὰ καὶ «δεξώμεθα αὐτόν, οὗ τὸ σωτήριον ὁ Συμεὼν ἑώρακεν.» Ὑπάρχει, ἄραγε, ὡραιότερη προτροπὴ ἀπὸ αὐτήν, ἀγαπητοί μου; Ὄχι μόνον νὰ συναντηθοῦμε μὲ τὸν Κύριο, ἀλλὰ καὶ νὰ τὸν δεχθοῦμε μέσα μας, νὰ δεχθοῦμε δηλαδὴ «τὸ σωτήριον», τὴν σωτηρία μας, ποὺ εἶναι ὁ ἴδιος ὁ Χριστός. Νὰ δεχθοῦμε Αὐτὸν ποὺ εἶδε μὲ τὰ μάτια του καὶ δέχθηκε στὶς ἀγκάλες του ὁ θεοδόχος Συμεών, γιὰ νὰ τὸν εὐλογήσῃ καὶ νὰ εὐλογηθῆ ἀπὸ Ἐκεῖνον, «ὡς ἔπρεπε», σύμφωνα μὲ τὸ ὑπέροχο Κοντάκιο. Ἔχομε ἀναφερθῆ σὲ ἄλλο μας ἄρθρο…
-
Τῆς μετανοίας ἄνοιξόν μοι πύλας…
Μὲ τὴν βοήθεια τοῦ Θεοῦ εἰσερχόμεθα καὶ ἐφέτος στὴν κατανυκτικὴ περίοδο τοῦ Τριῳδίου, ποὺ ὀνομάζεται ἔτσι, γιατὶ στὴν Ἐκκλησία μας χρησιμοποιεῖται «Τὸ Τριῴδιον», ἕνα βιβλίο γεμᾶτο ἀπὸ ποιητικὰ μαργαριτάρια, ὑπέροχους ὕμνους καὶ διδακτικὲς περικοπές. (Κύριο Ἄρθρο μηνὸς Φεβρουαρίου 2024)
-
Ἐραστὲς ἀλλὰ καὶ ποιητὲς
Τοὺς «τρεῖς μεγίστους φωστῆρας» τῆς τρισηλίου Θεότητος, τὶς «κιθάρες τοῦ Πνεύματος», τὰ «εὔλαλα στόματα τῆς ἀληθείας» τιμάει ἡ Ἐκκλησία μας στὶς 30 Ἰανουαρίου: τὸν σοφὸ Βασίλειο, τὸν θεολόγο Γρηγόριο καὶ τὸν κλεινό Ἰωάννη, «τῶν Ἱεραρχῶν τὴν Τριάδα», ἡ ὁποία «κατήρδευσε» (πότισε) μὲ τὰ νάματα τῆς θεογνωσίας ὁλόκληρη τὴν οἰκουμένη. Στὴν προσωπικότητα, μάλιστα, τῶν Τριῶν Ἱεραρχῶν συνδυάζονται παράλληλα καὶ ἁρμονικὰ ἡ δύναμη τοῦ πνεύματος, ἡ παρρησία τοῦ λόγου καὶ ἡ προσφορὰ ὅλης τῆς ὑπάρξεώς των πρὸς τὸν συνάνθρωπο, ἐξ οὗ καὶ ὁ κοινός των ἑορτασμός. Εἶναι ἀληθινὰ ἀξιοθαύμαστο ὅτι ὁ καθένας ἀπὸ τοὺς τρεῖς διέθετε συγχρόνως καὶ πνευματικὴ καλλιέργεια καὶ ψυχικὴ εὐαισθησία καὶ διάθεση γιὰ κοινωνικὴ προσφορά. Παραλλήλως, ὅμως, κατεῖχε κάποιο…
-
ΑΓΙΟΣ ΔΙΟΝΥΣΙΟΣ Ο ΕΝ ΟΛΥΜΠΩ
Ο μοναχισμός αποτελεί για την Εκκλησία μας την αδιάκοπη εδώ και είκοσι αιώνες μοναδική πολιτεία, την οποία, λάμπρυναν, σε όλες τις εποχές, μεγάλες ασκητικές μορφές. Ένας από αυτούς είναι και ο άγιος Διονύσιος ο εν Ολύμπω, ένας από τους σπουδαιότερους εκπροσώπους του μοναχισμού στην Ελλάδα τα νεώτερα χρόνια. Γεννήθηκε το 1500 στο χωριό Σκλάταινα Μουζακίου Καρδίτσας, τη σημερινή Δρακότρυπα. Γονείς του ήταν ο Νικόλαος και η Θεοδώρα πτωχοί, αλλά ευσεβείς άνθρωποι. Σε αυτούς χρωστούσε ο Διονύσιος την δική του ευσέβεια. Έβλεπαν στην κούνια του έναν φωτεινό σταυρό, εκτιμώντας ότι ο Θεός τον προόριζε για μεγάλες τιμές και προκοπή. Με τα πενιχρά μέσα που διέθεταν, φρόντισαν να τον σπουδάσουν, δείχνοντας μεγάλη…
-
Οἱ Καταβασίες τῆς Ὑπαπαντῆς
Οἱ Καταβασίες τῆς Ὑπαπαντῆς εἶναι πoίημα τoῦ Ἁγίoυ Κoσμᾶ τοῦ Μελωδοῦ, Ἐπισκόπoυ Мαϊoυμᾶ, καὶ ψάλλoνται ἀπὸ τὶς 15 Ἰανoυαρίoυ μέχρι τὴν ἀπόδοση τῆς ἑορτῆς, στὶς 9 Фεβρoυαρίoυ. Στὸ παρὸν ἄρθρο θὰ ἐπιχειρήσωμε μιὰ προσέγγιση τῶν ὑπερόχων αὐτῶν ὕμνων, ἐμβαθύνοντας στὸ θεολογικό των περιεχόμενο, μὲ ὄχημα τὴν θαυμάσια ἑλληνική μας γλῶσσα, τὴν θεραπαινίδα τοῦ λόγου τοῦ Θεοῦ. Ὠδὴ α’, ἦχος γ’ Χέρσον ἀβυσσοτόκον πέδον ἥλιος ἐπεπόλευσέ ποτε﮲ ὡσεὶ τεῖχος γὰρ ἐπάγη ἑκατέρωθεν ὕδωρ λαῷ πεζοποντοποροῦντι καὶ θεαρέστως μέλποντι. Ἄσωμεν τῷ Κυρίω﮲ ἐνδόξως γὰρ δεδόξασται. Ὁ εἱρμὸς τῆς α’ ὠδῆς ἀναφέρεται, ὅπως καὶ ἡ παλαιὰ βιβλικὴ ᾠδή, στὸ θαυμαστὸ γεγονὸς τῆς μετατροπῆς τῆς θαλάσσης σὲ ξηρὰ κατὰ τὴν διάβαση τῶν Ἰσραηλιτῶν (Ἔξ.,…
-
Οἱ τρεῖς Καθολικοὶ Πατέρες
Τοὺς τρεῖς μεγίστους φωστῆρες, τοὺς τρεῖς μελιρρύτους ποταμοὺς τῆς σοφίας, τὰ τρία μυρίπνοα ἄνθη τοῦ Παραδείσου φυτεμένα ἐν γῇ θὰ ἑορτάσωμε καὶ φέτος, ἀγαπητοί μας ἀναγνῶστες. Θὰ μᾶς δοθῇ καὶ πάλι ἡ εὐκαιρία νὰ τιμήσωμε τὸ ἔργο τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, τὴν ἕνωση τῶν τριῶν πτυχῶν τῆς Καθολικῆς Ὀρθοδοξίας σὲ ἕνα τρίπλευρο ἔργο τῆς σωτηρίας. Οἱ τρεῖς αὐτοὶ μεγάλοι Πατέρες δὲν τιμῶνται μόνον γιὰ τὴν ὑπέροχη ἁγιότητά των ἀλλὰ καὶ γιὰ τὴν πραγμάτωση ἀπὸ τὸν καθέναν τῶν τριῶν ἐπιμέρους ἔργων τῆς Καθολικῆς Ὀρθοδοξίας, τοῦ πνευματικοῦ ἀπὸ τὸν Γρηγόριο, τοῦ μορφωτικοῦ ἀπὸ τὸν Βασίλειο, καὶ τοῦ κοινωνικοῦ ἀπὸ τὸν Χρυσόστομο. Τὰ τρία αὐτὰ ἐπιμέρους ἔργα τοῦ Χριστιανισμοῦ ἐπραγματώνονταν στὴν πρώτη ἐκκλησιαστικὴ κοινότητα…
-
ΔΕΝ ΕΙΣΑΙ ΜΟΝΟΣ
Παρακολουθῆστε στὴν ΕΡΤ 2 τὸ Σάββατο 30 καὶ τὴν Κυριακὴ 31 Δεκεμβρίου δύο ἀπὸ τὰ ἐπεισόδια τῆς σειρᾶς Ντοκιμαντὲρ τῆς Μαρίας Παπαλιοῦ «Τὸ σωματίδιο τοῦ Θεοῦ» & «Μέγας Βασίλειος: Τὸ λιοντάρι τοῦ Χριστοῦ». Ἀναλυτικότερα: Λίγα λόγια γιὰ τὴν σειρὰ ΔΕΝ ΕΙΣΑΙ ΜΟΝΟΣ: Η σειρά «Δεν είσαι μόνος» είναι ένα ταξίδι στο χρόνο και στο χώρο,ένα οδοιπορικό σε τόπους θαμμένους στη λήθη. Περιλαμβάνει 10 επεισόδια και πραγματεύεται πανανθρώπινες αξίες που εκφράστηκαν σε κοινωνίες του παρελθόντος,στηριγμένη στα Πατερικά κείμενα, το Ευαγγέλιο, σε κείμενα θεωρητικά, φιλοσοφικά, δοξαστικά, πολλές φορές προφητικά. Αυτά τα κείμενα, που περιέχουν την πείρα και τη σοφία αιώνων, από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα, συνδιαλέγονται γόνιμα με την εποχή μας δίνοντας…
-
Ἐτέχθη ὁ Σωτήρ
Χαίρετε, ἀγαπητοὶ ἀναγνῶστες! Χαίρετε καὶ ἀγαλλιᾶσθε, ὅτι τῶν ἀγγέλων ὑμνούντων, τῶν ποιμένων ἀγραυλούντων, τοῦ ἀστέρος φέγγοντος καὶ τοὺς μάγους ὁδηγοῦντος ἐτέχθη ὁ Σωτήρ. Ὁ Ἄναρχος ἀρχὴ λαμβάνει καὶ σαρκοῦται ὁ Θεός, ἵνα ἡμᾶς ἐν πνεύματι ἀναγεννήσῃ καὶ ζωὴν τὴν αἰώνιον τοῖς πᾶσιν χαρίσηται. Ἐπειδὴ δὲ οὗτος Βασιλεὺς τῶν οὐρανῶν καὶ ποιητὴς τῶν ὅλων ὑπάρχει, ηὐδόκησε καὶ ἐπὶ γῆς τὴν καινὴν καὶ κοινὴν αὐτοῦ Βασιλεία ἀποκαταστῆναι, τοὺς πάντας καλῶν εἰς μετάνοιαν καὶ εἰς τὴν τῶν θείων δωρεῶν ἀπόλαυσιν. Τοῖς γὰρ εἰς Αὐτὸν πιστεύουσι, ἐξουσίαν ἔδωκε τέκνα Θεοῦ καὶ μέλη τῆς Αὐτοῦ βασιλείας γενέσθαι. Διὸ ἐν τῷ ἁγίῳ Αὐτοῦ Σώματι αὐτοὺς ἐμφυτεύων καὶ τῷ ἰδίῳ αὐτοῦ αἵματι καθαρίζων καὶ ταῖς ἀρετὲς ὡραΐζων,…
-
Ὁ ἀληθινὰ πλούσιος
Μιὰ ἀπὸ τὶς διδακτικώτερες παραβολὲς μᾶς παρουσιάζει ἡ Ἐκκλησία μας τὴν Ε’ Κυριακὴ Λουκᾶ. Καὶ μάλιστα εἶναι μιὰ παραβολὴ ποὺ ἀναφέρει μόνον ὁ Λουκᾶς ἀπὸ τοὺς τέσσερις Εὐαγγελιστές, διότι, ὅπως λέγει χαρακτηριστικὰ ὁ Χρυσόστομος, ἐὰν ἀνέφεραν ὅλοι τὰ ἴδια ἢ περίπου τὰ ἴδια, δὲν θὰ ὑπῆρχε ἀνάγκη οὔτε ἐνδιαφέρον νὰ διαβάσωμε καὶ τοὺς ὑπολοίπους. Τὸ γεγονός, πάντως, ὅτι εἰδικὰ ὁ Λουκᾶς ἀναφέρει αὐτὴν τὴν παραβολὴ ἔχει νὰ κάνῃ καὶ μὲ τὴν κοινωνικὴ διάσταση τοῦ Εὐαγγελίου του, ὅπως καὶ ἄλλοτε ἔχομε ἀναφέρει. Ὁ Λουκᾶς, καὶ λόγῳ τῆς ἰδιότητός του ὡς ἰατροῦ, ἐνδιαφέρεται ἰδιαιτέρως γιὰ τὸν ἄνθρωπο ἀλλὰ καὶ γιὰ τὰ προβλήματα ποὺ προξενοῦνται στὴν κοινωνία ἀπὸ τὴν ἀνθρώπινη ἐκμετάλλευση καὶ ἀδιαφορία,…
