Προτάσεις γιὰ τὴν ἐκμάθηση καὶ τὴν χρήση τῆς κοινῆς ἑλληνικῆς

ΕΠΑΛΞΕΙΣ  ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗ & ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΜΗ ΚΕΡΔ/ΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ

Ζήνωνος 3, 104-31 ΑΘΗΝΑ, τηλ. & fax: 210-5230.948, κιν. 6987 353063

e–mail: epalxeis@otenet.gr, btsoupras@gmail.com

Προτάσεις γιὰ τὴν ἐκμάθηση καὶ τὴν χρήση τῆς κοινῆς ἑλληνικῆς

Πρὸς τοὺς πνευματικούς, μορφωτικούς

καὶ κοινωνικοὺς παράγοντες τοῦ τόπου

καὶ πρὸς κάθε Ἕλληνα πολίτη

 

Οἱ συνελθόντες στὴν Ἀθήνα, σήμερα, 16 Ὀκτωβρίου 2022, στὴν σύσκεψη, μὲ θέμα: «Εὕρεση τρόπων γιὰ τὴν ἐκμάθηση τῆς κοινῆς ἑλληνικῆς*», μετὰ ἀπὸ τὶς εἰσηγήσεις, τὶς παρεμβάσεις καὶ τὶς συζητήσεις:

Α) Διαπιστώσαμε γιὰ μιὰ φορὰ ἀκόμη ὅτι ἡ ἑλληνικὴ γλῶσσα, κατὰ τὴν μακραίωνη διαδρομή της, διέθετε πάντοτε ἐσωτερικὴ ἑνότητα, τὴν ὁποία διετάραξαν οἱ τελευταῖες κομματικὲς ἐπεμβάσεις, μὲ καταστρεπτικὲς γιὰ τὴν παιδεία μας συνέπειες.

Β) Διεπιστώσαμε, ἐπίσης, ὅτι ἡ ἑλληνικὴ γλῶσσα δὲν εἶναι μόνον ἄριστο γλωσσικὸ μέσο πρὸς διατύπωση δυσκόλων ἐννοιῶν, ἀλλὰ εἶναι καὶ ἡ ἴδια, μὲ τὸν εὔπλαστο, εὔηχο καὶ εὔκρατο χαρακτῆρα της πολύτιμος θησαυρὸς καὶ λαμπρὸ κόσμημα, ποὺ δύναται νὰ καταστῆ παγκόσμιο κοινὸ γλωσσικὸ ὄργανο τοῦ πνεύματος.

Γ) Διετυπώσαμε καὶ ἐγκρίναμε τὶς παρακάτω προτάσεις:

α) τὴν χρησιμοποίηση ἀφόβως γνωστῶν ἀρχαίων φράσεων ποὺ ἔχουν παραμείνει αὐτούσιες καὶ στὴν νεοελληνική, ὅπως: «λόγου χάριν», «τρόπος τοῦ λέγειν», «καλῶς ἐχόντων τῶν πραγμάτων», «Θεοῦ θέλοντος», «καιροῦ ἐπιτρέποντος».

β) τὴν χρησιμοποίηση, ἐπίσης, γνωμικῶν καὶ ῥήσεων τῶν ἀρχαίων, ὅπως: «μηδένα πρὸ τοῦ τέλους μακάριζε», «σπεῦδε βραδέως», «μὴ προτρεχέτω ἡ γλῶττα τῆς διανοίας», «σὺν Ἀθηνᾷ καὶ χεῖρα κίνει».

γ) τὴν χρησιμοποίηση διδακτικῶν φράσεων, ὅπως: «οὗτος ἐστὶν ὁ ἔσχατος τῆς ἀδικίας ὅρος, τὸ δοκεῖν τινα δίκαιον εἶναι μὴ ὄντα», «ὁ ἄνθρωπος φύσει ὀρέγεται τοῦ εἰδέναι», «ἡ ἀγάπη ἔξω βάλλει τὸν φόβον … οὐ ζητεῖ τὰ ἑαυτῆς», «οὔτοι συνέχθειν, ἀλλὰ συμφιλεῖν ἔφυν».

δ) τὸν ἐφοδιασμὸ ὅλων τῶν συμμετεχόντων στὴν Θεία Λειτουργία καὶ στὶς λοιπὲς ἀκολουθίες μὲ τὰ ἀντίστοιχα ἐκ τοῦ πρωτοτύπου κείμενα συνοδευόμενα ἀπὸ ἑρμηνευτικὲς ὑποσημειώσεις.

ε) τὴν παρουσίαση ἀρχαίων θεατρικῶν ἔργων σὲ πολιτιστικὲς ἐκδηλώσεις, μὲ τὴν παράλληλη χορήγηση στοὺς θεατὲς τῶν ἀντιστοίχων κειμένων μὲ ἑρμηνευτικὲς ὑποσημειώσεις, ὡς καὶ τὴν διὰ ραδιοτηλεοπτικῶν καὶ διαδικτυακῶν μέσων προβολὴ θεατρικῶν ἔργων μὲ ἀνάλογο πρόσφορο τρόπο.

στ) τὴν ἔνταξη τῆς βυζαντινῆς μουσικῆς, ὡς ἐθνικῆς παρακαταθήκης, στὴν ἐκπαίδευση, ὥστε οἱ μαθητὲς μέσῳ τῆς σύμμειξης θείου λόγου καὶ μέλους νὰ ἀποστηθίζουν ἀβίαστα τὰ ἀρχαῖα κείμενα.

ζ) τὴν διεξαγωγὴ πανελληνίων διαγωνισμῶν ἐπὶ ἀρχαίων κειμένων.

η) τὴν θέσπιση βραβείων γιὰ τὴν σύνταξη πεζῶν καὶ ποιημάτων καὶ τὴν σύνθεση μορφωτικῶν καὶ κοινωνικῶν ἀσμάτων στὴν κοινὴ ἑλληνική.

θ) τὴν παροχὴ μαθημάτων στὴν κοινὴ ἑλληνικὴ ἀπὸ συλλόγους, ἐνορίες, ραδιοφωνικούς, τηλεοπτικοὺς καὶ διαδικτυακοὺς σταθμοὺς καὶ διάφορα ἔντυπα, διότι ὅποιος γνωρίζει καλὰ τὴν κοινὴ ἑλληνικὴ καταλαβαίνει εὐκολώτερα τὴν μητέρα της, τὴν ἀρχαία, καὶ χρησιμοποιεῖ καλύτερα τὴν κόρη της, τὴν νέα ἑλληνική.

ι) τὴν χρησιμοποίηση τῆς παλαιᾶς γραμματικῆς τῆς δημοτικῆς, ὅπως ἴσχυε πρὶν ἀπὸ τὴν τελευταία μεταρρύθμιση, ὥστε καὶ ἡ ἑνότητα τῆς ἑλληνικῆς γλώσσας νὰ διατηρηθῆ καὶ οἱ νεοέλληνες, καὶ ἰδιαιτέρως οἱ μαθητές, νὰ καταλαβαίνουν τί διαβάζουν καὶ τί γράφουν!

Τέλος, διαπιστώσαμε ὅλοι ὅτι δὲν ἀρκεῖ νὰ τραγουδᾶμε «ἡ Ἑλλάδα ποτὲ δὲν πεθαίνει» καὶ, ταυτοχρόνως, νὰ ἐπιτρέπωμε τὴν κακοποίηση τοῦ γλωσσικοῦ θησαυροῦ τοῦ Ἑλληνισμοῦ, γιατὶ χωρὶς τὴν πολύτιμη καὶ πανάριστη ἑλληνική μας γλῶσσα καὶ τὸν δίκαιο καὶ ἀγαπητικὸ ἑλληνοορθόδοξο τρόπο ζωῆς καὶ πολιτείας ὄχι μόνον Ἕλληνες δὲν θὰ εἴμαστε, ἀλλὰ κινδυνεύομε νὰ γίνωμε γραικύλοι.

Γι’ αὐτὸ καλοῦμε ὅλους τοὺς πνευματικοὺς καὶ κοινωνικοπολιτικοὺς παράγοντες τοῦ τόπου νὰ ἀναλάβουν συντόμως δράση γιὰ τὸ κοινὸ καλό.

Γιὰ τὶς Ἐπάλξεις

Βασίλειος Τσούπρας

 

*τῆς νεώτερης δηλ. μορφῆς τῆς ἀρχαίας ἑλληνικῆς γλώσσας, τῆς γλώσσας τοῦ Ξενοφῶντα, ποὺ ἐξελίχθηκε στὴν «Κοινή» τοῦ Εὐαγγελίου.