-
Οἱ νεοφανεῖς ἀστέρες
«Τοὺς νεοφανεῖς ἀστέρας», «τοὺς ἐν ἐσχάτοις τοῖς χρόνοις περιφανῶς ἀθλήσαντας» τιμᾶ κατ’ ἔθος ἡ Ἐκκλησία μας τὴν Γ’ Κυριακὴ τοῦ Ματθαίου (B’ μετὰ τῶν Ἁγίων Πάντων). Σύμφωνα μὲ τὸ Συναξάριο τῆς ἑορτῆς, τὴν ἀκολουθία τῆς ὁποίας ἔχει συνθέσει ὁ Ἅγιος Νικόδημος Ἁγιορείτης, αὐτὴν τὴν ἡμέρα «μνείαν ἐπιτελοῦμεν πάντων τῶν Ἁγίων Νεοφανῶν τοῦ Χριστοῦ Μαρτύρων τῶν μετὰ τὴν Ἅλωσιν τῆς Κωνσταντινουπόλεως μαρτυρησάντων».
-
Νὰ γίνουμε ποιητὲς τοῦ λόγου!
Ἡ Ἐκκλησία μας ξεκινάει τὴν πορεία της, μετὰ ἀπὸ τὴν κάθοδο τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, μὲ τὴν ἑορτὴ τῶν ἐκλεκτῶν της τέκνων καὶ πρώτων καρπῶν τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, τῶν Ἁγίων Πάντων. Παράλληλα, ὁ Χριστός, ἡ κεφαλή Της, ξεκινάει τὸ ἔργο Του ἐπὶ τῆς γῆς μὲ τὴν κλήση τῶν πρώτων συνεργατῶν Του. Ὁ Εὐαγγελιστὴς Ματθαῖος, ἀπὸ τὸν ὁποῖον ἐπιλέγει ἡ Ἐκκλησία μας τὰ ἀναγνώσματα αὐτὴν τὴν περίοδο, τοποθετεῖ τὴν δράση τοῦ Κυρίου «παρὰ τὴν θάλασσαν τῆς Γαλιλαίας» (Ματθ., δ’ 18), ὄχι ἀσφαλῶς τυχαῖα. Ὁ Κύριος, ἀμέσως μετὰ ἀπὸ τὴν σύλληψη τοῦ Ἰωάννου, γιὰ νὰ ἀποφύγῃ τὴν ἐχθρικὴ Ἰουδαία, «ἀνεχώρησεν εἰς τὴν Γαλιλαίαν…καὶ ἐλθὼν κατώκησεν εἰς Καπερναούμ, πέραν τοῦ Ἰορδάνου, εἰς τὴν Γαλιλαίαν τῶν ἐθνῶν» (ὅ.π. 12-15). Ἔτσι, χάρη στὴν εὐεργετική Του δράση…
-
Άγιος Ιερώνυμος: Ο Μεγάλος Ορθόδοξος Πατέρας της Δύσης
Ένας από τους μεγαλύτερους αγίους και Πατέρες της Δυτικής Εκκλησίας είναι και ο άγιος Ιερώνυμος. Φυσικά ομιλούμε για την εποχή που η Εκκλησία σε Ανατολή και Δύση ήταν ενωμένη και η δυτική Χριστιανοσύνη ήταν ορθόδοξη. Οι Πατέρες της Δυτικής Εκκλησίας των πρωτοχριστιανικών χρόνων υπήρξαν σε αγιότητα και θεολογική κατάρτιση εφάμιλλοι των Πατέρων της Ανατολής, οι οποίοι...
-
Άγιος Ιουστίνος Πόποβιτς: Ο Σύγχρονος Μεγάλος Πατέρας & Διδάσκαλος της Εκκλησίας
Η σερβική Ορθοδοξία έχει να επιδείξει μια σειρά μεγάλων αγίων, οι οποίοι λάμπρυναν την Εκκλησία του Αγίου Σάββα. Ένας από αυτούς υπήρξε ο νεοφανής άγιος Ιουστίνος Πόποβιτς, μια όντως μεγάλη ασκητική και πατερική μορφή του περασμένου αιώνα.
-
Άγιος Εφράιμ ο Μεγαλομάρτυς και Θαυματουργός.
Ένας μεγάλος και σύγχρονος άγιος της εποχής μας είναι ο Άγιος Εφραίμ. Γεννήθηκε στα Τρίκαλα Θεσσαλίας το 1384, παιδί πολύτεκνης οικογένειας ζώντας σε περιοχή της Ελλάδος κάτω από Τουρκική κατοχή. Σε ηλικία 14 ετών, λόγω του παιδομαζώματος στην Θεσσαλονίκη, αποχαιρετά τα αδέλφια του και την μητέρα του, που ήταν πια χήρα, και πηγαίνει να μονάσει, έχοντας την παρότρυνση από την μητέρα του, στη μονή του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου, στη μονή του Αγίου που βρίσκεται στη Νέα Μάκρη, όρος των Αμώμων. Το πραγματικό του όνομα ήταν Κωνσταντίνος Μόρφης πριν ακολουθήσει το μοναστικό βίο του. Το έτος 1424 που εισέβαλαν βιαίως οι Τούρκοι στη μονή εκείνος έλειπε προσευχόμενος σε μια σπηλιά του όρους και όταν επέστρεψε και είδε τους πατέρες της Μονής …
-
Γεωργία Τσούπρα (1938-2023)
Ἡ Γεωργία Τσούπρα, τὸ γένος Καραβία, γεννήθηκε στὸ χωριὸ Παναγούλα Ξηρομέρου Αἰτωλοακαρνανίας. Ἦταν τὸ ἕκτο τέκνο ἀπὸ τὰ ὀκτὼ τῆς οἰκογένειας Χρῆστου καὶ Σοφίας Καραβία. Ἐξ αἰτίας τῶν ταραγμένων ἐκείνων χρόνων ποὺ ἐπακολούθησαν τὴν ἀπελευθέρωση, ἔμεινε ὀρφανὴ καὶ ἀπὸ τοὺς δύο γονεῖς. Τὴν ἀνατροφὴ καὶ ἀποκατάστασή της ἀνέλαβε ὁ θεῖος της Ἰωάννης Καραβίας, ὁ γνωστὸς ἥρωας τῆς Πίνδου. Ἔμαθε ἄριστα ραπτικὴ καὶ ἔπιασε δουλειὰ στὴν ἱματιοθήκη τοῦ Κ.Α.Τ.. Παραλλήλως, προσέφερε κοινωνικὸ ἔργο ὡς ἐθελόντρια, ἰδιαιτέρως στὴν βιβλιοθήκη τυφλῶν ὅπου ἐκεῖ ἐγνώρισε τὸν τελειόφοιτο τότε τῆς θεολογίας Βασίλη Τσούπρα. Ἐτέλεσαν τοὺς γάμους των τὸν Ἰανουάριο τοῦ ’64 καὶ παραιτήθηκε ἀπ’ τὴν δουλειά της καὶ ἀκολούθησε τὸν σύζυγό της στὸ κηρυκτικό του ἔργο. Συνέχισε τὴν κοινωνική της προσφορά, ἰδιαίτερα στὴν συνοικία τῶν…
-
Τολμῶμεν καὶ δρῶμεν!
«Τίνα ζητεῖτε;» Τὸ ἐρώτημα αὐτὸ ἀπηύθυνε ὁ Ἄγγελος στὶς μαθήτριες τοῦ Κυρίου, ποὺ τόλμησαν νὰ προσέλθουν «λίαν πρωΐ» στὸν τάφο τοῦ Χριστοῦ, γιὰ νὰ τοῦ προσφέρουν τὶς «ἁρμόδιες» τιμές. Τὴν ἴδια ἐρώτηση, «τίνα ζητεῖς», θὰ ἔκανε καὶ ὁ Πιλᾶτος στὸν Ἰωσὴφ ἀπὸ Ἀριμαθαίας, ποὺ «τολμήσας εἰσῆλθε» καὶ «ᾐτήσατο τὸ σῶμα τοῦ Ἰησοῦ». Τὸ κοινὸ χαρακτηριστικὸ τῶν Μυροφόρων, ἀνδρῶν καὶ γυναικῶν, ἦταν ἡ τόλμη, μὲ τὴν ὁποία προσέρχονται οἱ μὲν γυναῖκες στὸν τάφο, ὁ δὲ Ἰωσὴφ στὸν Πιλᾶτο καὶ κοινὴ ἀφετηρία τῆς τόλμης των, ποὺ τοὺς ὤθησε νὰ βγοῦν ἀπὸ τὴν ἀδράνεια καὶ νὰ ἐνεργήσουν ἀποφασιστικά, παρὰ τὸ ἐχθρικὸ ἐξωτερικὸ κλίμα, ἦταν ἡ ἀγάπη γιὰ τὸν Σταυρωθέντα καὶ Ταφέντα διδάσκαλό των. Ἔτσι, οἱ μὲν μαθήτριες ἔσπευσαν «ὄρθρου βαθέος» νὰ «προϋπαντήσουν» τὸν…
-
«Πανηγύρεως ἡμέρα…»
Πράγματι, ὁ Κανόνας αὐτὸς ἀποτελεῖ μιὰ «παραλλαγή» τοῦ Ἀναστασίμου Κανόνος τόσο κατὰ τὸν ἦχο καὶ τὸν ῥυθμό, ὅσο καὶ κατὰ τὸ περιεχόμενο, τὸ ὁποῖο, γιὰ τὴν ἀκρίβεια, εἶναι σταυροαναστάσιμο, ὅπως ἁρμόζει στὸ πνεῦμα τῶν ἡμερῶν, μὲ ἐμφανῆ ὡστόσο τὴν κυριαρχία τοῦ χαρμοσύνου μηνύματος.
-
Ἄσωτος ἀλλὰ ὄχι ἄσωστος
Τὸ δρᾶμα τοῦ ἀνθρώπου ποὺ ἀναζητᾶ τὴν ἐλευθερία του μακρυὰ ἀπὸ τὸν Θεὸ καὶ ἀντὶ νὰ ἐλευθερωθῆ ὑποδουλώνεται καὶ ἀποκτηνώνεται μᾶς περιγράφει ἡ περικοπὴ τοῦ Ἀσώτου, ποὺ παρουσιάζει ὁ κοινωνικὸς εὐαγγελιστὴς Λουκᾶς (ιε’ 11-32). Καὶ εἶναι τόσο ἀντιπροσωπευτικὴ τῆς περιπέτειας ὅλων τῶν ἀνθρώπων ποὺ...
-
Άγιος Νεομάρτυς Χρήστος ο Κηπουρός
Οι Νεομάρτυρες αποτελούν την ξεχωριστή χορεία των αγίων της Εκκλησίας μας, οι οποίοι ομολόγησαν την πίστη τους στο Χριστό και έδωσαν τη ζωή τους για την σώζουσα ορθόδοξη πίστη, κατά τη διάρκεια των μαύρων χρόνων της τουρκοκρατίας. Ανάμεσά τους ο άγιος Νεομάρτυς Χρήστος ο Κηπουρός.
-
Οἱ προϋποθέσεις τῆς συναντήσεως
Διάγομε ἤδη τὰ μεθέορτα τῆς μεγάλης καὶ κοσμοσωτηρίου ἑορτῆς τῆς Ὑπαπαντῆς τοῦ Κυρίου καὶ βιώνομε καὶ ἐμεῖς, στὸ πρόσωπο τοῦ Θεοδόχου Συμεῶνος καὶ τῆς Προφήτιδος Ἄννης, τὴν χαρὰ ὅλων τῶν ἀνθρώπων γιὰ τὴν συνάντησή των μὲ τὸν Κύριο, ὁ ὁποῖος «ἐπτώχυνε» γιὰ ἐμᾶς, γινόμενος ἄνθρωπος, γιὰ νὰ πλουτίσωμε ἐμεῖς μὲ τὴν θεότητά Του (Γρηγ. Θεολόγος). Ἔμπλεως τῆς μεγάλης αὐτῆς χαρᾶς ἀναφωνεῖ καὶ ὁ θεῖος ὑμνογράφος, στὸ Ἀπολυτίκιο τῆς ἑορτῆς, γιὰ τὸν Συμεῶνα: «Εὐφραίνου καὶ σύ, πρεσβῦτα δίκαιε, δεξάμενος ἐν ἀγκάλαις τὸν ἐλευθερωτὴν τῶν ψυχῶν ἡμῶν, χαριζόμενον ἡμῖν καὶ τὴν Ἀνάστασιν.» Εἶναι πολλὰ καὶ ποικίλα τὰ μηνύματα τῆς ἑορτῆς αὐτῆς καὶ δὲν εἶναι, ἀσφαλῶς, εὔκολο νὰ ἀναλυθοῦν ὅλα σὲ ἕνα σύντομο ἄρθρο. Γι’ αὐτό, μὲ ἀφορμὴ τὴν ἰδιότυπη αὐτὴν συνάντηση καὶ…
-
Πρότυπο ἀγαθοῦ ποιμένος ὁ Χρυσόστομος
«Χαίροις ὁ νοῦς ὁ χρυσόμορφος, χελιδὼν ἡ χρυσόστομος, ῥεῖθρον χρυσοειδέστατον, προχέον τὰ νάματα», ψάλλει ἡ Ἐκκλησία μας, διὰ στόματος τοῦ ἐξόχου ποιητοῦ-ὑμνογράφου, σὲ ἕνα ἀπὸ τὰ Στιχηρὰ τοῦ Ἑσπερινοῦ τῆς ἑορτῆς τοῦ Ἰωάννου τοῦ Χρυσοστόμου, τὴν 13η Νοεμβρίου. Ὡς γνωστόν, τὴν ἡμέρα αὐτὴν μετατίθεται ὁ ἑορτασμὸς τῆς μνήμης του, διότι τὴν 14η Σεπτεμβρίου, ὁπότε ἐκοιμήθη ὁ Ἅγιος, ἡ Ἐκκλησία μας τιμᾶ τὸ μεγάλο γεγονὸς τῆς Ὑψώσεως τοῦ Τιμίου Σταυροῦ. Οἱ τὰ πάντα καλῶς διαταξάμενοι Πατέρες πολὺ σοφὰ μετέθεσαν τὴν ἑορτὴ τοῦ Ἁγίου ἀκριβῶς πρὶν ἀπὸ τὴν ἔναρξη τῆς Μικρῆς Σαρακοστῆς τῶν Χριστουγέννων, καθ’ ὅτι δὲν ὑπάρχει καταλληλότερο πρόσωπο ἀπὸ τὸν Ἰωάννη, ὁ ὁποῖος ὑπῆρξε ἀληθινὸ ὑπόδειγμα ὀρθοδόξου πίστεως, ζωῆς καὶ πολιτείας, ὥστε νὰ ἀποτελέσῃ τὴν βάση καὶ τὸ πρότυπο γιὰ…
-
Ο ΑΓΙΟΣ ΝΕΚΤΑΡΙΟΣ ΣΥΚΟΦΑΝΤΟΥΜΕΝΟΣ & ΔΙΩΚΟΜΕΝΟΣ*
Το μεγάλο και διαρκές θαύμα στην Εκκλησία μας είναι η αδιάκοπη εμφάνιση αγίων. Ουδέποτε υπήρξε εποχή, στο δισχιλιόχρονο διάβα της ιστορίας της, που να μην υπήρχαν άγιοι. Ουδέποτε έλειψαν από την Εκκλησία μας οι άγιοι και αυτό είναι το μόνιμο θαύμα στη δισχιλιόχρονη ιστορική Της πορεία. Οι άγιοι, άνδρες και γυναίκες, είναι τα ορατά σημεία της λυτρωτικής ενέργειας του Αγίου Πνεύματος, το Οποίο αναγεννά τους ανθρώπους και τους καθιστά θεοειδείς υπάρξεις, εικόνες καθαρές του Τριαδικού Θεού, κατά χάριν θεουμένους. Ουδέποτε θα υπάρξει εποχή, που να μην υπάρχουν άγιοι στην Εκκλησία. Κάποιος μεγάλος ασκητής έγραψε πως η απουσία αγίων στον κόσμο, θα σημάνει και το τέλος του. Το πλέον παρήγορο και ελπιδοφόρο γεγονός είναι ότι και στη σύγχρονη εποχή της γενικής…
-
Ὁ μικρὸς καὶ ὁ μεγάλος ἀσθενὴς
Ἄλλο ἕνα θαῦμα πίστεως ἐπιτελεῖ ὁ Κύριος, σύμφωνα μὲ τὸ εὐαγγελικὸ ἀνάγνωσμα (Λουκ. η’ 41-56) τῆς Ζ’ Κυριακῆς Λουκᾶ. Μόνον ποὺ αὐτὴν τὴν φορὰ ἡ πίστη δὲν ὁμολογεῖται μὲ λόγια, ὅπως συνήθως, πλὴν ὅμως ἐκφράζεται μὲ τὴν στάση τοῦ αἰτοῦντος τὸ θαῦμα. Ὁ πονεμένος πατέρας, ὁ ἀρχισυνάγωγος Ἰάειρος, «ἰδοὺ ἦλθεν…καὶ πεσὼν παρὰ τοὺς πόδας τοῦ Ἰησοῦ παρεκάλει αὐτὸν εἰσελθεῖν εἰς τὸν οἶκον αὐτοῦ, ὅτι θυγάτηρ μονογενὴς ἦν αὐτῷ ὡς ἐτῶν δώδεκα, καὶ αὕτη ἀπέθνησκεν.» (ὅ.π. 42). Τὸ «ἰδοὺ» εἶναι ἡ λέξη ποὺ μᾶς προετοιμάζει, ὅπως πάντοτε, ὅτι κάτι μεγάλο καὶ παράδοξο πρόκειται νὰ συμβῆ. Ἐξ ἄλλου τὰ λόγια ἀδυνατοῦν νὰ ἐκφράσουν τὸ μέγεθος τοῦ πόνου καὶ τὸν σπαραγμὸ τῆς ψυχῆς τοῦ συντετριμμένου πατέρα, ποὺ χάνει τὴν μονάκριβη κόρη του: «πεσὼν…
-
Οἱ ἥρωες μᾶς δείχνουν τὸν δρόμο
Γιὰ τὰ ἡρωϊκὰ κατορθώματα τῶν ἀγωνιστῶν μας στὸν πόλεμο τοῦ ’40 ἔχει χρησιμοποιηθῆ ὁ ὅρος ἐποποιΐα. Ὄχι ἀτυχῶς. Πῶς ἀλλοιῶς θὰ μποροῦσε νὰ χαρακτηρίσῃ κανεὶς τὰ ἀνδραγαθήματα τῶν Ἑλλήνων στὸν ἑλληνοϊταλικὸ πόλεμο τοῦ ’40 ἀλλὰ καὶ μετά, στὴν γερμανικὴ ἀντίσταση, παρὰ ὡς ἔργα μεγάλα καὶ θαυμαστά, ποὺ ξεπερνοῦν πράγματι τὴν σφαῖρα τῆς λογικῆς καὶ ἀγγίζουν τὰ ὅρια τοῦ θαύματος; Ἀλλὰ καὶ τί λόγια νὰ βρῆ κανείς, γιὰ νὰ περιγράψῃ τὸ μεγαλεῖο τῆς ψυχῆς τῶν ἀνδρῶν αὐτῶν ποὺ δὲν δείλιασαν οὔτε μπροστὰ σὲ πολυαριθμότερους οὔτε μπροστὰ σὲ ἀρτιώτερα ἐξοπλισμένους μαχητές! Ἄλλωστε, τό ᾿χει ἡ μοῖρα τῶν Ἑλλήνων, νὰ ᾿ναι πάντοτε «πολλὰ ὀλίγοι» καὶ νὰ ἀγωνίζονται διαρκῶς, ἀπὸ τὴν ἀρχαιότητα μέχρι σήμερα, γιὰ νὰ διαφυλάσσουν τὰ ὅσια καὶ τὰ ἱερά των ἀπὸ…
