Οἱ προϋποθέσεις τῆς συναντήσεως
Διάγομε ἤδη τὰ μεθέορτα τῆς μεγάλης καὶ κοσμοσωτηρίου ἑορτῆς τῆς Ὑπαπαντῆς τοῦ Κυρίου καὶ βιώνομε καὶ ἐμεῖς, στὸ πρόσωπο τοῦ Θεοδόχου Συμεῶνος καὶ τῆς Προφήτιδος Ἄννης, τὴν χαρὰ ὅλων τῶν ἀνθρώπων γιὰ τὴν συνάντησή των μὲ τὸν Κύριο, ὁ ὁποῖος «ἐπτώχυνε» γιὰ ἐμᾶς, γινόμενος ἄνθρωπος, γιὰ νὰ πλουτίσωμε ἐμεῖς μὲ τὴν θεότητά Του (Γρηγ. Θεολόγος).
Ἔμπλεως τῆς μεγάλης αὐτῆς χαρᾶς ἀναφωνεῖ καὶ ὁ θεῖος ὑμνογράφος, στὸ Ἀπολυτίκιο τῆς ἑορτῆς, γιὰ τὸν Συμεῶνα: «Εὐφραίνου καὶ σύ, πρεσβῦτα δίκαιε, δεξάμενος ἐν ἀγκάλαις τὸν ἐλευθερωτὴν τῶν ψυχῶν ἡμῶν, χαριζόμενον ἡμῖν καὶ τὴν Ἀνάστασιν.»
Εἶναι πολλὰ καὶ ποικίλα τὰ μηνύματα τῆς ἑορτῆς αὐτῆς καὶ δὲν εἶναι, ἀσφαλῶς, εὔκολο νὰ ἀναλυθοῦν ὅλα σὲ ἕνα σύντομο ἄρθρο. Γι’ αὐτό, μὲ ἀφορμὴ τὴν ἰδιότυπη αὐτὴν συνάντηση καὶ προϋπάντηση τοῦ σαρκωθέντος Κυρίου ἀπὸ τὸν Συμεῶνα καὶ τὴν Ἄννα, θὰ ἀναφερθοῦμε στὶς προϋποθέσεις τῆς δικῆς μας συναντήσεως μὲ τὸν Κύριο.
Δίκαιος καὶ εὐλαβὴς ἀποκαλεῖται ὁ Συμεὼν στὴν διήγηση τοῦ Εὐαγγελιστοῦ γιὰ τὴν Ὑπαπαντή (Λουκ. β’ 22-40). Ἦταν μάλιστα τόση ἡ δικαιοσύνη καὶ ἡ εὐσέβειά του, ὥστε τὸ Ἅγιο Πνεῦμα «ἦν ἐπ’ αὐτόν» καὶ τοῦ εἶχε ἀποκαλύψει τὴν συνάντηση αὐτήν, «πρὶν ἢ ἰδεῖν θάνατον». Ἔτσι «προσδεχόταν (=προσδοκοῦσε) τὴν παράκλησιν τοῦ Ἰσραήλ».
Ὁ ὑμνογράφος, βεβαίως, στὸ Ἀπολυτίκιο δὲν κάνει λόγο μόνον γιὰ «παράκληση τοῦ Ἰσραήλ», ἀλλὰ μιλάει γιὰ ἕναν «ἐλευθερωτὴ τῶν ψυχῶν ἡμῶν», ποὺ δὲν θὰ σώσῃ μόνον τὸ Ἰσραὴλ ἀπὸ τοὺς ἐχθρούς του ἀλλὰ θὰ ἐλευθερώσῃ καὶ τὶς ψυχὲς τῶν ἀνθρώπων -ὅλων τῶν ἀνθρώπων- ἀπὸ τὴν ἁμαρτία καὶ θὰ τοὺς ἀναστήσῃ ἀπὸ τὸν θάνατο, «χαρίζοντάς των τὴν ἀνάσταση».
Ἕνας τέτοιος Σωτήρας ὑπῆρξε ὁ Χριστός μας, ὅπως ὁμολογεῖ στὴν συνέχεια ὁ Συμεών, ὅταν δέχεται στὶς ἀγκάλες του ὡς βρέφος τὸν Θεό: «…ὅτι εἶδον οἱ ὀφθαλμοί μου τὸ σωτήριόν σου (=εἶδα μὲ τὰ μάτια μου τὴν σωτηρία), φῶς εἰς ἀποκάλυψιν ἐθνῶν καὶ δόξαν λαοῦ σου Ἰσραήλ». Ὁ Συμεών, ἔχοντας τὴν φώτιση τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, δὲν προτάσσει τὴν δόξα τοῦ λαοῦ τοῦ Ἰσραήλ, ἀπὸ τὸν ὁποῖον προῆλθε ὁ Σωτήρας Χριστός, διότι βεβαίως δὲν ἦλθε μόνον γι’ αὐτὸν τὸν λαό, ἀλλὰ τονίζει τὴν ἀποκάλυψη τοῦ σωτηρίου φωτὸς σὲ ὅλα τὰ ἔθνη ποὺ ἕως τότε βρίσκονταν στὸ σκότος καὶ στὴν σκιὰ τοῦ θανάτου καὶ τῆς ἁμαρτίας, ὅπως προφήτευε ὁ Ἡσαΐας. Ἀλλὰ καὶ ἄλλες προφητεῖες στὸ Ἰσραὴλ ἔκαναν λόγο γιὰ μιὰ «προσδοκία τῶν ἐθνῶν» (Γέν., 49, 10), σὰν αὐτὴ ποὺ ἐκφράζει καὶ ὁ Συμεών, κατὰ τὴν ὑπαπαντὴ τοῦ θείου βρέφους. Ἀνάλογες προρρήσεις ὑπῆρχαν βεβαίως σὲ ὅλα τὰ ἔθνη γιὰ τὴν ἔλευση ἑνὸς παγκόσμιου λυτρωτή, ποὺ θὰ ἐλευθέρωνε τοὺς ἀνθρώπους ἀπὸ τὰ κοινά των πάθη.
Ἐκεῖνοι, ὅμως, ἀπὸ τοὺς Ἰσραηλίτες ποὺ δὲν ἤθελαν νὰ δοῦν τὶς προφητεῖες αὐτὲς ὑπὸ τὸ φῶς τοῦ Χριστοῦ, παρέμεναν συχνὰ προσκολλημένοι στὸ γράμμα τοῦ νόμου καὶ στοὺς ἐξωτερικοὺς τύπους καὶ ἔχαναν τὴν οὐσία, παρασύροντας τελικὰ καὶ τὸν λαὸ στὴν δική των ἐσφαλμένη ἑρμηνεία καί, συγκεκριμένα, στὴν προσδοκία ἑνὸς λυτρωτὴ τῶν Ἑβραίων καὶ ὄχι ἑνὸς κοινοῦ σωτῆρος ἀπὸ φυσικοὺς καὶ πνευματικοὺς ἐχθρούς.
Νὰ ξαναγυρίσωμε ὅμως στὰ παραδείγματα τοῦ Συμεῶνος καὶ τῆς Ἄννης. Ἐκεῖνος, ὁ Συμεών, μὲ τὴν δικαιοσύνη καὶ τὴν εὐλαβικὴ προσμονὴ τῆς ἐκπληρώσεως τῆς πρὸς αὐτὸν προφητείας, ἐκείνη, ἡ Ἄννα, μὲ τὴν προσευχή, τὴν νηστεία καὶ τὴν ἐξ ὁλοκλήρου ἀφιέρωσή της στὸν ναὸ τοῦ Κυρίου, μᾶς δείχνουν τὸν δρόμο γιὰ τὴν δική μας προετοιμασία πρὸς συνάντησή Του.
Δὲν ὑπάρχει, ἄλλωστε, πιὸ εὐλογημένη στιγμὴ ἀπὸ αὐτήν, κατὰ τὴν ὁποία ὁ Κύριος μεταβαίνει στὸν οἶκο Του καὶ συναντάει ἐκεῖ ἀνθρώπους ποὺ περιμένουν σὰν ἕτοιμοι ἀπὸ καιρὸ νὰ Τὸν ὑποδεχθοῦν. Πράγματι, ὅσοι ἔχουν κάνει τὴν κατάλληλη προετοιμασία, ὅπως ὁ Συμεὼν καὶ ἡ Ἄννα, λαμβάνουν ἐγκαίρως τὸ μήνυμα ἐξ οὐρανοῦ γιὰ τὸν τόπο καὶ τὸν χρόνο τῆς μοναδικῆς αὐτῆς συναντήσεως καὶ σπεύδουν μὲ χαρὰ νὰ Τὸν προϋπαντήσουν.
Ἀπὸ τὴν ἄλλη, ὁ Κύριος δὲν ἀπογοητεύει ποτὲ ἐκείνους ποὺ τὸν «προσδέχονται», ἀλλὰ ἀργὰ ἢ γρήγορα προσέρχεται σὲ συνάντησή των. Μπορεῖ, βεβαίως, ἡ προσμονὴ νὰ διαρκέσῃ μιὰ ὁλόκληρη ζωή, ὅπως στὴν περίπτωση τοῦ Συμεῶνος καὶ τῆς Ἄννης, ὅσο διαρκεῖ ἐξ ἄλλου τὶς περισσότερες φορές καὶ ἡ προετοιμασία, ὥστε νὰ εἶναι μᾶλλον πιὸ γλυκειὰ ἡ παρηγοριὰ τῶν προσδεχομένων, ὅταν ἔρθῃ ἡ εὐλογημένη αὐτὴ ὥρα τῆς συναντήσεως μὲ τὸν ἀγαπημένο Κύριο.
Ἔτσι ἡ «ἀποκάλυψη» τοῦ Κυρίου στὸν Συμεῶνα καὶ στὴν Ἄννα, λίγο πρὶν ἀπὸ τὸν θάνατό των, εἶναι μιὰ τονωτικὴ ἔνεση γιὰ ὅλο τὸ ἀνθρώπινο γένος ποὺ νικημένο συχνὰ ἀπὸ τὴν συνεχῆ πτώση, τὴν φθορὰ καὶ τὸν θάνατο, προσδοκᾷ ἀλλὰ καὶ ἀγωνιᾷ καὶ συχνὰ ἀπελπίζεται ὅτι δὲν θὰ ἔλθῃ ὁ Λυτρωτής.
Ἐπειδή, ὅμως, «Κύριος οἶδε καιροὺς καὶ χρόνους», πρὸς δικό μας, ἀσφαλῶς, ὄφελος, ἄς προετοιμαζώμαστε ἐμεῖς καταλλήλως, μὲ εὐσέβεια, σωφροσύνη, δικαιοσύνη καὶ ἀγάπη, ὅπως ὁ Συμεὼν καὶ ἡ Ἄννα ἀλλὰ καὶ οἱ δίκαιοι καὶ οἱ ἅγιοι ὅλων τῶν ἐποχῶν, καὶ Ἐκεῖνος θὰ εἰδοποιήσῃ ἐγκαίρως καὶ ἐμᾶς καὶ ὅσους προσκαρτεροῦν νὰ τὸν συναντήσουν, ὥστε ὅλοι μαζὶ νὰ πορευθοῦμε πλέον πρὸς τὴν αἰώνια Βασιλεία Του.
«Ἐλθέ» καὶ πάλι, Κύριε, πρὸς συνάντησή μας καὶ «μακροθύμησον ἐπὶ τὰς ἁμαρτίας ἡμῶν» τῶν προσδεχομένων ἐξ ἅπαντος τὴν σωτηρία σου, καὶ «ἐλέησον ἡμᾶς»! Γένοιτο!
Σοφία Μπεκρῆ, φιλόλογος – θεολόγος
