ΑΓΙΟΣ ΜΕΓΑΛΟΜΑΡΤΥΡΑΣ ΑΡΤΕΜΙΟΣ
ΛΑΜΠΡΟΥ Κ. ΣΚΟΝΤΖΟΥ Θεολόγου – Καθηγητού
Πολλοί άγιοι της Εκκλησίας μας κατείχαν υψηλά αξιώματα στις κρατικές υπηρεσίες των χωρών τους. Στα πρωτοβυζαντινά χρόνια μια πλειάδα αγίων ήταν ανώτατοι κρατικοί και στρατιωτικοί αξιωματούχοι του βυζαντινού κράτους. Ένας από αυτούς είναι και ο Μεγαλομάρτυρας άγιος Αρτέμιος.
Καταγόταν από την Αντιόχεια και γεννήθηκε περί το 310. Καταγόταν από αριστοκρατική οικογένεια και έτυχε μεγάλης μόρφωσης. Παράλληλα οι πιστοί Χριστιανοί γονείς του φρόντισαν να τον μεγαλώσουν με την πίστη και την ευσέβεια στο Χριστό, τον αληθινό Θεό. Χάρις στα πλούσια φυσικά και πνευματικά του προσόντα αναδείχτηκε μια σπουδαία προσωπικότητα, φτάνοντας η φήμη του μέχρι τα αυτοκρατορικά ανάκτορα. Ο Μ. Κωνσταντίνος (324-337) τον εκτίμησε και τον αναγόρευσε δούκα και αυγουστάλιο της δεύτερης μεγάλης πόλης του κράτους, την Αλεξάνδρεια. Δηλαδή ανώτερο στρατιωτικό διοικητή της Αιγύπτου και πάσης Αφρικής. Ο σεμνός και σώφρων νέος δέχτηκε, μετέβη στην ξακουστή μεγαλούπολη ασκώντας τα καθήκοντά του με σύνεση και δικαιοσύνη. Μετά το θάνατο του Κωνσταντίνου (337), ο διάδοχός του Κωνστάντιος (337-361), αυτοκράτορας του Ανατολικού Κράτους, συνέχισε να ευνοεί και να εμπιστεύεται τον άξιο διοικητή της Αιγύπτου Αρτέμιο. Υπήρξε προστάτης των Χριστιανών, οι οποίοι διώκονταν από τους ειδωλολάτρες, αν και είχαν σταματήσει οι διωγμοί. Αυτό δεν άρεσε στους φανατικούς ειδωλολάτρες και ιδίως στο σκοταδιστικό ιερατείο, οι οποίοι περίμεναν την ευκαιρία να τον εκδικηθούν.
Τα πράγματα άλλαξαν μετά το θάνατο του Κωνστάντιου (361) και την άνοδο στο θρόνο του Ιουλιανού του λεγομένου Παραβάτη (361-363), ο οποίος είχε αποκηρύξει την πίστη του στο Χριστό και θέλησε να επαναφέρει την, ήδη νεκρά, ειδωλολατρία, στην οποία είχε μυηθεί. Με διωγμούς εναντίον των Χριστιανών, εφάμιλλους των ρωμαίων προκατόχων του αυτοκρατόρων, προσπάθησε να σβήσει την Εκκλησία. Μάταια προσπαθούσαν οι σύμβουλοί του να τον μεταπείσουν, ότι το εγχείρημα του ήταν καταδικασμένο να αποτύχει. Χιλιάδες Χριστιανοί βασανίστηκαν απάνθρωπα και έχυσαν το αίμα τους για το Χριστό. Οι ναοί δημεύτηκαν, οι κληρικοί διώχτηκαν και διαπομπεύτηκαν, οι χριστιανοί δημόσιοι κρατικοί και στρατιωτικοί υπάλληλοι απολύθηκαν, οι Χριστιανοί δάσκαλοι διώχτηκαν από τα σχολεία και απαγορεύτηκε στους μαθητές Χριστιανούς να μαθαίνουν γράμματα!
Την άνοιξη του 363, ο θρησκομανής αυτοκράτορας επισκέφτηκε την Αντιόχεια. Πήγαν να τον επισκεφτούν οι πολιτικοί και στρατιωτικοί διοικητές της Ανατολής. Ένας από αυτούς ήταν ο διοικητής της Αιγύπτου Αρτέμιος. Αλλά, τη στιγμή που χιλιάδες κρατικών αξιωματούχων και ο απλός λαός προσπαθούσαν να κολακεύσουν τον ιδιόρρυθμο ηγεμόνα, ο Αρτέμιος, αντί κολακειών του άσκησε δριμύ έλεγχο για την θρησκευτική του πολιτική και τις διώξεις της Εκκλησίας. Παράλληλα ήρθαν οι ειδωλολάτρες και τον συκοφάντησαν ότι δήθεν διώκει την αρχαία θρησκεία.
Ο Ιουλιανός έγινε θηρίο από το θυμό του και άρχισε να βρίζει τον Αρτέμιο χυδαία. Εκείνος είχε σκυμμένο το κεφάλι και σιωπούσε. Όμως όταν άρχισε να βρίζει την χριστιανική πίστη ο Αρτέμιος σήκωσε το κεφάλι και με ηρωικό φρόνημα του είπε: «Βασιλιά μου σε παρακαλώ δείξε σεβασμό στον Κύριό μου, τον αληθινό Θεό. Προσπάθησε να καταλάβεις το μέγα λάθος σου για τις διώξεις των Χριστιανών, οι οποίοι αποτελούν την ευγενέστερη μερίδα των υπηκόων σου. Ντροπή σου! Η συμπεριφορά σου αυτή σε αδικεί και σε εξευτελίζει»!
Πριν τελειώσει το λόγου του ο ηρωικός Αρτέμιος, ο ανεδαφικός και σκληροτράχηλος αυτοκράτορας, τον διέκοψε και διέταξε να του αφαιρέσουν επί τόπου όλα τα παράσημα και να τον καθαιρέσουν από το υψηλό του αξίωμα. Έδωσε επίσης διαταγή να τον κλείσουν στη φυλακή, μέχρι να συνετισθεί.
Ο Αρτέμιος απογυμνωμένος από τα λαμπερά και πολύτιμα παράσημά του και την βαρύτιμη στολή του οδηγήθηκε στο ποιο σκοτεινό και υγρό κελί της φυλακής. Εκεί έμεινε πολλές ημέρες χωρίς τροφή και νερό. Όμως μια πρωτοφανή γαλήνη στην ψυχή του, υπόμεινε την πείνα και τη δίψα, δοξολογώντας τον Κύριο και ευχαριστώντας Τον για την τιμή που του έκανε να κακοπαθήσει για τη δική Του δόξα. Είχε πάρει τη μεγάλη απόφαση να μην υποκύψει στους εκβιασμούς και τα βασανιστήρια, που ένοιωθε ότι τον περίμεναν.
Ύστερα από μέρες ο Ιουλιανός διέταξε να βγάλουν τον Αρτέμιο από τη φυλακή και να τον οδηγήσουν μπροστά του, πιστεύοντας ότι είχε συνετισθεί. Του ζήτησε να προσφέρει θυσία στους «θεούς» του, αν ήθελε να του χαρίσει τη ζωή και να του ξαναδώσει την ελευθερία του και το αξίωμά του. Όμως εκείνος έμεινε ηρωικά αμετάπειστος και ατρόμητος στις φοβέρες που επακολούθησαν. Αφού απολογήθηκε με παρρησία για την πίστη του και στηλίτευσε την πλάνη των ειδώλων, οδηγήθηκε στα φρικτά βασανιστήρια. Οι απάνθρωποι δήμιοι του βασιλιά τον άρπαξαν, τον γύμνωσαν δημόσια και τον μαστίγωσαν με βούνευρα μέχρι αίματος. Μετά ξέσχισαν τις σάρκες του με λεπίδια και έκαιγαν τις βαθιές πληγές με δαυλούς. Ύστερα του τσάκισαν όλα τα κόκκαλα με σιδερένιους λοστούς, μεταβάλλοντάς τον σε άμορφη μάζα. Τον έριξαν και πάλι στη φυλακή να πεθάνει αργά και βασανιστικά.
Όμως το ίδιο βράδυ του φανερώθηκε ο Χριστός και αφού τον συνεχάρη για την γενναία ομολογία του, τον θεράπευσε εντελώς από τις πληγές του! Εκείνος ξέσπασε σε αίνο ευχαριστίας προς τον Κύριο. Το πρωί ο δεσμοφύλακας, πήγε να μαζέψει το πτώμα του, πιστεύοντας ότι θα είχε πεθάνει. Βλέποντάς τον ζωντανό και γερό, τον οδήγησε στον Ιουλιανό. Εκείνος γεμάτος απορία, πίστεψε πως τον είχαν γιατρέψει οι «θεοί» του και γι’ αυτό ζήτησε από τον Αρτέμιο να τους προσφέρει θυσία! Φυσικά ο Μάρτυρας αρνήθηκε και έτσι συνεχίστηκε δεύτερος γύρος βασανιστηρίων. Πήραν μια μεγάλη μυλόπετρα και τον καταπλάκωσαν, πιστεύοντας ότι θα πέθαινε. Αλλά εκείνος συνέχιζε, παρά το αφόρητο μαρτύριο, να δοξολογεί τον αληθινό Τριαδικό Θεό.
Ο Ιουλιανός, ο οποίος παρίστατο και απολάμβανε το θέαμα, έδωσε διαταγή και αποκεφάλισαν το Μάρτυρα και πέταξαν το άψυχο σώμα του στα σκουπίδια. Κάποιοι πιστοί Χριστιανοί το περιμάζεψαν και το έθαψαν με τιμές. Αργότερα μεταφέρθηκε στα Πριγκιποννήσια, στην Οξιά, όπου ενταφιάστηκε στο Ναό του Τιμίου Προδρόμου. Η μνήμη του τιμάται στις 20 Οκτωβρίου και θεωρείται ο ιατρός της κήλης και των ουροποιητικών παθήσεων.
