«Ὁ Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Καλοκτένης καὶ ἡ Θήβα στὴν ἐποχή του»

Τὸ βιβλίο αὐτὸ τοῦ π. Γεωργίου Παπαγεωργίου παρουσιάζει τὴν ζωὴ καὶ τὸ ἔργο τοῦ πολιούχου τῶν Θηβῶν. Γεννήθηκε στὴν Κωνσταντινούπολη μετὰ ἀπὸ μακρὰ προσευχὴ τῶν μέχρι τότε ἄτεκνων γονιῶν του, ἐκ τῆς γνωστῆς οἰκογενείας τῶν Καλοκτένηδων. Στράφηκε πρὸς τὴν Ἐκκλησία ὑπὸ τὴν ἐπίδραση τῆς μητέρας του, Μαρίας. Ψάλλοντας ἀπὸ μνήμης τοὺς Χαιρετισμούς, ἡ Παναγία τοῦ προλέγει: «Χαίρεις καὶ σὺ τῶν Θηβῶν προστάτα». Τὴν ἐποχὴ ποὺ ζεῖ ὁ Ἅγιος τὸ Βυζάντιο σπαράσσεται ἀπὸ ἐσωτερικὲς συγκρούσεις καὶ ἐξωτερικοὺς ἐχθρούς. Οἱ Νορμανδοί (12ος αἰ). πολιορκοῦν τὴν Θεσσαλονίκη καὶ στὴν συνέχεια φτάνουν μέχρι τὴν Θήβα, τὸ βυζαντινὸ προπύργιο τοῦ μεταξιοῦ, καὶ μεταφέρουν μὲ τὴν βία τοὺς γνῶστες τῆς καλλιέργειάς του στὸ Πάνορμο τῆς Σικελίας. Οἱ Ἑβραῖοι, ἐκμεταλλευόμενοι τὴν καταστροφὴ τῆς πόλεως, γίνονται οἱ νέοι ἰδιοκτῆτες τῶν ἐργαστηρίων μετάξης, οἱ δὲ Θηβαῖοι βρίσκονται σὲ θρησκευτικὸ λήθαργο. Ὁ Ἰωάννης ἐκλέγεται Μητροπολίτης Θηβῶν καὶ ὡς «νέος ἐλεήμων» χτίζει μὲ δικά του ἔξοδα τὴν νέα μητρόπολη, τὸν Εὐαγγελισμὸ τῆς Θεοτόκου, γηροκομεῖο, πτωχοκομεῖο, νοσοκομεῖο καὶ παρθεναγωγεῖο, καὶ παράλληλα φροντίζει γιὰ ἔργα κοινῆς ὠφελείας, ὕδρευση, ἀποξήρανση τῆς πεδιάδας, καλλιέργεια τῆς μουριᾶς, γιὰ νὰ βοηθηθῇ ἡ σηροτροφία. Στὴν Σύνοδο τοῦ 1146μ.Χ. θεολόγησε ὀρθῶς γιὰ τὴν ἰσότητα τοῦ Πατρὸς μὲ τὸν Υἱό. Βάπτισε πολλούς Ἑβραίους Χριστιανοὺς καὶ κοιμήθηκε εἰρηνικὰ πρὸ τοῦ 1193μ.Χ. Ἡ μνήμη του τιμᾶται στὶς 29 Ἀπριλίου.

Ἐπιμέλεια: Βασίλειος Μπαμπίλης