“Μακάριοι οἱ πτωχοὶ” Κων/νου Γανωτῆ, φιλολόγου-συγγραφέως

Μακάριοι οἱ πτωχοὶ  (Μέρος β’)

Ἐμεῖς ποὺ κινούμαστε μέσα στὴν ὀρθόδοξη χριστιανικὴ παράδοση ξέρομε ἀπὸ πεῖρα ὅτι, ἐὰν δὲν βγεῖ κανείς ἀπ’ τὸ κύκλωμα τῆς κοσμικῆς φιλοσοφίας, δὲν μπορεῖ νὰ ἔχει ἐλπίδα. Ὁ Χριστός μᾶς εἶπε: «Τοὺς πτωχοὺς πάντοτε μεθ’ ὑμῶν ἔχετε». Δηλαδὴ δὲν θὰ πάψει νὰ ὑπάρχει στὸν κόσμο ἡ φτώχια καὶ ἡ ἀνισότητα. Καὶ μέσα σ’ αυτὴν τὴν ἀπόσταση μᾶς καλεῖ ὁ Χριστός μας νὰ εἴμαστε ὅλοι ἀδέλφια, ὅπως αὐτὸς εἶναι ὅλων πατέρας .

Μακάριοι οἱ πτωχοὶ  (Μέρος β’)

Ἐμεῖς ποὺ κινούμαστε μέσα στὴν ὀρθόδοξη χριστιανικὴ παράδοση ξέρομε ἀπὸ πεῖρα ὅτι, ἐὰν δὲν βγεῖ κανείς ἀπ’ τὸ κύκλωμα τῆς κοσμικῆς φιλοσοφίας, δὲν μπορεῖ νὰ ἔχει ἐλπίδα. Ὁ Χριστός μᾶς εἶπε: «Τοὺς πτωχοὺς πάντοτε μεθ’ ὑμῶν ἔχετε». Δηλαδὴ δὲν θὰ πάψει νὰ ὑπάρχει στὸν κόσμο ἡ φτώχια καὶ ἡ ἀνισότητα. Καὶ μέσα σ’ αυτὴν τὴν ἀπόσταση μᾶς καλεῖ ὁ Χριστός μας νὰ εἴμαστε ὅλοι ἀδέλφια, ὅπως αὐτὸς εἶναι ὅλων πατέρας .

Γι’ αὐτό, πρὶν καὶ πέρα ἀπὸ κάθε πολιτικὴ λύση τῶν προβλημάτων ἐπιβίωσης τοῦ κόσμου, ὀφείλομε νὰ ἀντιμετωπίσομε τὸ πρόβλημα τοῦ διπλανοῦ μας.

Ὁ τρόπος τῶν συσσιτίων ἀπόρων εἶναι βέβαια δοκιμασμένος ἀπὸ πολὺ παλιὰ ἀλλὰ δὲν λύνει τὸ πρόβλημα ἀπὸ τὴν βάση του· γι’αὐτὸ ἄλλωστε δὲν εἶναι λύση μακροχρόνια. Χρησιμεύει σ’ ἔκτακτες περιστάσεις. Ἄλλωστε ὁ τρόπος καὶ ψυχολογικὰ καὶ ἠθικὰ εἶναι ξεπερασμένος. Ἄν ἀγαποῦμε τὸν ἀδελφό μας ποὺ πεινάει τὸν προσκαλοῦμε στὸ τραπέζι μας. Γι’ αὐτὸ ἡ ἐκκλησία νὰ ὀργανώνει γεύματα γιὰ ὅλους, ἄν εἶναι δυνατόν, τοὺς ἐνορίτες καὶ σ’ αυτὰ τὰ γεύματα νὰ δέχεται τοὺς ἀναγκεμένους. Βέβαια αὐτοὶ οἱ ὅλοι ἐνορίτες μποροῦν νὰ εἶναι κάποιοι κάθε φορά. Δὲν πρέπει νὰ κάνομε κάστα τοὺς φτωχούς. Ἄλλωστε πρέπει ὅλοι νὰ εἴμαστε φτωχοί. Ἀλλιῶς, πῶς θὰ γίνομε μακάριοι;

Ἀκόμα ῥιζικότερα θὰ ἀντιμετωπίσει τὸ πρόβλημα ἡ ἐνορία, ἄν λειτουργήσει καὶ ὡς γραφεῖο εὑρέσεως ἐργασίας. Πρέπει νὰ ξέρομε τὸ ἐπάγγελμα καὶ τὴν ἐπαγγελματικὴ κατάσταση τῶν συνενοριτῶν μας καὶ νὰ ἀλληλοχρησιμεύομε. Μπορεῖ ἔτσι νὰ γίνεται μιὰ πιὸ κλειστὴ κοινότητα. Μέσα στὴν κοινότητα θὰ καταφύγομε, γιὰ νὰ σωθοῦμε ἀπὸ τὴν κατάρρευση τῆς κοινωνίας.

Ἀκόμα μέσα στὴν κοινότητα μπορεῖ νὰ πολεμηθεῖ τὸ θηρίο ποὺ λέγεται χρῆμα, μποροῦμε νὰ κάνομε ἀνταλλαγὴ προϊόντων καὶ ὑπηρεσιῶν. Κάποιος ῥάφτης λ.χ. μπορεῖ νὰ πληρώνει τὸν φροντιστὴ τῶν παιδιῶν του μὲ κοστούμια, ἕνας γεωργὸς μὲ ὄσπρια ἢ λάδι. Ἔτσι θὰ λευτερωθοῦμε ἀπὸ τὸν ἐφιάλτη τοῦ ΦΠΑ καὶ τοῦ δηλωτέου εἰσοδήματος στὴν ἐφορία.

Ἀκόμα πρέπει νὰ ἐξοντώσομε τὸ φοβερὸ θηρίο τῆς συσκευασίας. Τὰ πάσης φύσεως κουτιά, μπουκάλια, ζελατίνες καὶ ἄλλες τέτοιες φανταχτερὲς συσκευασίες ἀνεβάζουν ἀφάνταστο τὸ κόστος τοῦ προϊόντος ποὺ ψωνίζομε. Τὸ ἔδειξε αὐτὸ λίγο τὸ «κίνημα» τῆς πατάτας. Τὸ κάθε σπίτι θὰ ἑτοιμάζει τὸ κολατσιὸ τῆς ἡμέρας, γιὰ νὰ μὴν καταφεύγουν οἱ ἄνθρωποι στὰ περίπτερα, τὸ ἄγριο τέρας τῆς σπατάλης. Ὑπολογίζεται ὅτι μὲ τὸ κόστος ἑνὸς πακέτου τσίχλες μπορεῖ νὰ δειπνήσει μιὰ μικρὴ οἰκογένεια.

Καὶ μὲ τὸ κόστος τῆς τυποποίησης κρύβουν οἱ ἔμποροι τὰ μεγάλα τους κέρδη. Τὰ γεωργικὰ καὶ τὰ κτηνοτροφικὰ προϊόντα φτάνουν στὸν καταναλωτὴ μὲ τετραπλάσιο μέχρι δεκαπλάσιο κόστος σὲ σχέση μὲ τὸ κόστος χονδρικῆς. Ἄρα ἡ κοινωνία μας πρέπει νὰ ξαναγυρίσει στὰ ἀσυσκεύαστα προϊόντα καὶ νὰ τὰ ψωνίζει σὲ μεγαλύτερες ποσότητες, ποὺ θὰ συντηροῦνται στὰ σπίτια. Ὅλα αὐτὰ θέλουν κάποια ὀργάνωση. Μπορεῖ λ.χ. ἡ κοινότητα‒ἐνορία νὰ ζητήσει ἀπὸ ἕναν ἀλευρόμυλο νὰ φέρει μερικὲς δεκάδες σακκιὰ ἀλεύρι πρὸς 30 λεπτὰ περίπου τὸ κιλό, δηλ. 3 καὶ 4 φορὲς φτηνότερο ἀπὸ τὸ συσκευασμένο στὰ ῥάφια τοῦ σούπερ μάρκετ.

Οἱ μεγαλύτερες ἐνορίτισσες μποροῦν νὰ διδάξουν στὶς νεότερες κέντημα, πλέξιμο, ζύμωμα καὶ ἄλλες τέτοιες δυνατότητες οἰκιακῆς οἰκονομίας, ποὺ γλυτώνουν ἀπὸ πολλὰ ἔξοδα τὰ σπίτια. Τὸ ἀντίστοιχο βέβαια γιὰ τοὺς νέους εἶναι νὰ πάρουν λίγες γνώσεις ξυλουργικῆς, ἠλεκτρολογίας, σιδηρουργικῆς, χτισίματος κ.λπ. Φαντάζομαι μιὰ ἐνορία νὰ φτιάχνει τοὺς δίσκους τῶν μνημοσύνων, νὰ στολίζει τὸν Ἐπιτάφιο, νὰ ἑτοιμάζει δέματα μὲ ροῦχα γιὰ τὰ ἱδρύματα, νὰ στολίζει λαμπάδες πασχαλινές, νὰ φτιάχνει κεριὰ καὶ πολλὰ ἄλλα τέτοια. Ὅταν θὰ διαπιστώσουμε πόσο ῥίχνουν τὸ κόστος τῆς ζωῆς ὅλ’ αὐτά, θὰ ἐντυπωσιαστοῦμε.

Ἡ ἀνάγκη θὰ μᾶς ὁδηγήσει ἔτσι κι ἀλλιῶς σ’ αὐτὲς τὶς λύσεις, ἀλλὰ ἡ ὀργάνωσή τους ἀπὸ τὴν ἐκκλησία θὰ δώσει τὴ φιλοσοφία τῆς ἐπανάστασης αὐτῆς καὶ θὰ τὴν κάνει ὁ καθένας μέσα σ’ ἕνα κλίμα εὐχαριστιακοῦ ἐνθουσιασμοῦ καὶ ὄχι μὲ τὴν κατήφεια τοῦ ἐξαναγκασμοῦ. Ἔτσι καὶ ἡ στοργὴ τῆς Παναγίας καὶ τῶν Ἁγίων μας θὰ μᾶς σκεπάζουν.

Τὸ τέρας τῆς σπατάλης καταβροχθίζει τοὺς πόρους τῆς κοινωνίας. Ἡ πίστη τοῦ Χριστιανοῦ ὅτι ἡ ἀξία του εἶναι ἐξασφαλισμένη μέσα στὸ νόημα τοῦ πνεύματος ποὺ λέγεται «δοῦλος Κυρίου» καὶ «τέκνο Θεοῦ», τὸν ἀπαλλάσσει ἀπὸ τὴ βασανιστικὴ ἀνάγκη νὰ καταναλώνει εἴδη πολυτέλειας, ῥοῦχα, αὐτοκίνητα, ἠλεκτρονικά καὶ τόσα ἄλλα. Μποροῦν λ.χ. μὲ τὸ αὐτοκίνητο τοῦ ἑνὸς νὰ ἐξυπηρετηθοῦν δύο καὶ τρεῖς συνενορίτες. Μποροῦν ἀνταλλάσσοντας ῥοῦχα καὶ παπούτσια μεταχειρισμένα οἱ ἐνορίτες νὰ γλυτώνουν πολλὰ ἔξοδα.

Ἀκόμα μὲ ἁπλὲς ῥυθμίσεις μποροῦν νὰ κάνουν τεράστια οἰκονομία. Ἑκατομμύρια τόνοι νεροῦ μποροῦν νὰ ἐξοικονομηθοῦν στὴν Ἑλλάδα μὲ τὴν ἀντικατάσταση τοῦ καζανακιοῦ στὸ μπάνιο ἀπὸ μιὰ λεκάνη, ὅπου θὰ μαζευτεῖ τὸ νερὸ ποὺ πλένουμε τὰ χέρια μας. Μὲ τὰ ὑπολείμματα τροφῆς καὶ κουζίνας μποροῦν νὰ συντηροῦνται ζῶα καὶ νὰ ἐξασφαλίζεται λίπασμα γιὰ γλάστρες καὶ κήπους.          

Πολλές τέτοιες οἰκονομίες θὰ μᾶς δείξει τελικὰ ἡ ἀνάγκη.

Κων/νου Γανωτῆ, φιλολόγου-συγγραφέως